شکستگی فک




فرض كنيد روي صندلي جلوي يك تاكسي نشسته‌ايد. تاكسي وارد بزرگراه مي‌شود و راننده برسرعت خودرو مي‌افزايد. ناگهان خودرويي متخلف با سرعت و به صورت اريب از جلوي تاكسي به داخل يك خروجي مي‌رود. فاصله دو خودرو به قدري نزديك است كه تاكسي مجبور به ترمز مي‌شود. به دليل آن كه كمربند ايمني نبسته‌ايد صورت شما بشدت به قسمت جلوي ماشين برخورد كرده و فك شما دردناك و تكلم برايتان مشكل مي‌شود. آيا مي‌دانيد چه اتفاقي برايتان افتاده است؟ در اين زمان چه مي‌كنيد؟


شكستگي‌هاي استخوان صورت اغلب در تصادفات شديد رخ مي‌دهد و معمولا چهره افراد را بدشكل مي‌كند. در اين نوع شكستگي‌ها، امكان تغيير شكل بيني، پيشاني، كاسه چشم، آرواره‌ها و گونه وجود دارد. شايع‌ترين اين آسيب‌ها شكستگي يا دررفتگي استخوان آرواره تحتاني است. در واقع استخوان‌هاي چهره 14 قطعه است كه 13 قطعه آن به جمجمه چسبيده و بي‌حركت است و يك قطعه يعني آرواره پاييني متحرك و به ضربه حساس‌تر است. شكل استخوان فك به گونه‌اي است كه بر اثر وارد شدن ضربه به يك طرف ممكن است سمت مقابل دچار شكستگي شود. البته ضربه مستقيم به نوك چانه مي‌تواند عاملي براي شكستگي فك در هر دو طرف باشد.


علائم و نشانه‌ها

تورم، بدشكلي صورت، كبودي زير پوستي (خونمردگي)، خونريزي از بيني و دهان، اختلال در تكلم، ناتواني در جويدن و بلع، عدم حركت فك، اختلال در تنفس، درد و تهوع هنگام حركت فك، لقي يا شكستگي دندان، التهاب و كبودي داخل و خارج دهان و آبريزش از دهان ازجمله علائم شايع اين شكستگي است. بد نيست بدانيد انسداد راه تنفسي بر اثر خونريزي، عدم تخليه بزاق و تورم بافت‌هاي مجاري تنفسي خطر اصلي اين نوع شكستگي است.

اقدامات اوليه


1 ـ در مصدوم دچار شكستگي صورت به شكستگي جمجمه، گردن و ضربه مغزي مشكوك شويد. بنابراين از تكان دادن مصدوم بپرهيزيد.


2 ـ مصدوم را در وضعيت نشسته بي‌حركت كنيد. در صورت آسيب آرواره تحتاني از او بخواهيد تا سرش را رو به جلو نگه دارد. اين وضعيت به تخليه خون و بزاق كمك كرده و از انسداد مجاري تنفسي جلوگيري مي‌كند. اگر مصدوم بي‌هوش بود اولين اقدام پاك كردن و باز كردن راه تنفسي اوست. دو انگشت نشانه و مياني خود را با يك گاز استريل يا كيسه نايلون بپوشانيد. سپس محتويات دهان مصدوم را از بالا به پايين و سپس خارج دهان برانيد. به دندان‌هاي مصنوعي بيمار توجه كنيد. چنانچه دندان‌هاي مصنوعي فاقد شكستگي هستند آنها را خارج نكنيد.


3 ـ براي كاهش درد و تورم ناشي از ضربه از كمپرس سرد استفاده كنيد.


4 ـ يك تكه پارچه تميز يا پوششي نرم به مصدوم بدهيد تا آن را با دست خود محكم روي فك قرارداده و آرواره‌ها را با آن ثابت نگه دارد. فك مصدومي را كه دچار استفراغ يا مشكل تنفسي است بانداژ نكنيد. بانداژ موجب عدم تخليه استفراغ و ورود محتويات جامد به مجاري تنفسي و نايژه‌ها شده و خطر اختلال تنفسي را افزايش مي‌دهد.


5 ـ اگر همراه با آسيب‌ديدگي فك زخمي در دهان ايجاد شده روي زخم را يك گاز تميز گذاشته و با انگشت به مدت 10 دقيقه فشار دهيد.

6 ـ هر چه سريع‌تر مصدوم را به بيمارستان برسانيد.


منبع: دانشجو