طب سوزني يک روش درماني است که بدن با استفاده از طب سوزني تشويق به ترميم طبيعي و بهبود عملکرد خود ميشود واين قضيه با قراردادن سوزن و گرما دادن يا حتي تحريک الکتريکي درنقاط مخصوص طب سوزني به انجام ميرسد.
طب سوزني چگونه عمل ميکند؟
طبق نظريهي کلاسيک چيني، کانالهاي انرژي در مسيرهاي منظمي در بدن و در سطح آن جريان دارند. به اين کانالهاي انرژي مريدين ميگويند که مانند رودخانههايي از بدن ميگذرد تا بدن را سيراب و تغذيه نمايند. بروز انسداد در اين حرکات رودهاي انرژي مانند سد باعث ايجاد مشکل در آن مريدين و ساير مريدينها نيز ميشود.
اين مريدينها را ميتوان با قراردادن سوزن در نقاط طب سوزني تحت تأثير قرارداد. سوزنهاي طب سوزني باعث رفع انسداد در اين سدها ميشوند و باعث برقراري مجدد جريان منظم در مريدينها ميگردند. درمانهاي طب سوزني ممکن است باعث کمک به ارگانهاي داخلي شود تا بتوانند اين عدم تعادلها را در جذب، هضم، فعاليتهاي توليد انرژي تصحيح و جريان انرژي در مريدينها را تصحيح نمايند.
با کشفيات علمي جديد ثابت شده است که سوزن گذاري در نقاط طب سوزني باعث تحريک سيستم عصبي و ترشح مواد شيميايي از عضلات، طناب نخاعي و مغز ميشود. اين مواد شيميايي ممکن است باعث تغيير احساس درد شوند و نيز باعث تسريع در آزاد شدن مواد شيميايي و هورمونها تحت اثر سيستم داخلي تنظيم کننده شوند.
توازن در بالانس مواد بيوشيميايي در اثر طب سوزني ممکن است باعث تحريک تواناييهاي بدن در ترميم طبيعي خود و افزايش سلامت فيزيکي و روحي شود.
پزشک طب سوزنيMedical acupunctureچيست و فرق آن با طب سوزني معمولي چيست؟
طب سوزني يک هنر درماني بسيار قديمي است که جهت فراگيري آن راههاي مختلفي وجود دارد.
Medical acupuncture:
لغتي است که جهت طبيبي که در اين زمينه تعليم ديده است و در طب متعارف داراي پروانه ميباشد اطلاق ميشود و معرف اين است که پزشک با طي دورههاي تخصصي مربوطه پس از طي دورهي طب عمومي آن را فرا گرفته است. چنين پزشکي ميتواند چه از روش طب سوزني و چه از پزشکي متعارف جهت درمان بيماران استفاده کند.
زمينه فعاليت پزشکي طب سوزني چيست؟
طب سوزني پزشکي Medical Acupunture سيستمي است که بر اين زمينههاي سلامتي اثر ميگذارد و اين مقوله شامل درمان بيماريها، جلوگيري از بيماريها و درمان بيماريهاي متفاوت طبي ميشوند.
در حاليکه اين باور وجود دارد که طب سوزني فقط جهت کنترل درد است ولي اين هنر در دست افراد ورزيده و تعليم ديده ميتواند موارد درمان وسيعتري را نيز در برگيرد. از طب سوزني ميتوان به تنهايي يا همراه با درمانهاي جراحي و درمانهاي دارويي همراه طب متعارف استفاده کرد. سازمان بهداشت جهاني WHO استفاده از طب سوزني را جهت مسايل وسيع درماني مورد تأييد قرار داده است که شامل موارد زير هستند:
بيماريهاي گوارشي:
گاستريت و افزايش ترشح اسيد، کولون تحريک پذير، يبوست و اسهال.
بيماريهاي تنفسي:
سينوزيت، درد گلو،برونشيت، آسم، عفونتهاي مکرر سينه.
بيماريهاي نورولوژيک و عضلاني:
سردردها، تيکهاي صورت، درد گردن، نوريت گردني، سندرم شانهي سفت، تنيس البو Tennis elbow، انواع مختلف تاندونيت، درد کمر، سیاتیک، آرتروز، بيماريهاي ادراري، قاعدگي و ناباروري.
در ضمن طب سوزني جهت درمان مشکلات فيزيکي در رابطه با استرس و شرايط روحي مفيد است. در صورتي که مورد يک بيماري خاص در ليست بالا نباشد با پزشک طب سوزني Medical Acupuncturist درنزديکي محل سکونت خود صحبت نماييد.
چند جلسه جهت درمان کافي است؟
تعداد جلسات بستگي به فرد دارد. جهت بيماريهاي پيچيده و کهنه طبعاً جهت درمان جلسات بيشتري مورد نياز است مانند يک يا دو جلسه در هفته جهت چندين ماه و براي بيماريهاي حاد جلسات کمتري مورد نياز است.
آيا طب سوزني عوارض جانبي دارد؟
معمولاً ندارد در صورتي که انرژي به بدن راهنمايي شود، مواد شيميايي و هورمونها تحريک ميشوند و درمان تاثير خواهد کرد. گاهي علائم اوليه جهت چندين روز اول تشديد مي شود و ممکن است تغييرات عمومي در اشتها، خواب و مسايل رودهيي و ادراري و مسايل روحي به وقوع بپيوندد. ولي اين مسايل مهم نيستند چرا که نشان دهندهي اين هستند که طب سوزني شروع به کار نموده است حتي کاملاً شايع است که در جلسهي اول و دوم احساس راحتي کامل يا حتي کمي گيجي رخ دهد. اين مسائل دورهي کوتاهي دارند و گذرا هستند و جهت غلبه بر آنان فقط نياز به استراحت هست.
سوزنها شبيه چي هستند؟ آيا آنها به ما آزار ميرسانند؟
تجربهي سوزن گذاري در افراد مختلف متفاوت است. بيشتر افراد درد کمي را احساس ميکنند و تعدادي از آنان احساس هيچگونه دردي نميکنند. سوزنهاي طب سوزني بسيار باريک، ظريف از جنس استينلس استيل هستند. سر آنها تيز است و هيچگونه شباهتي به سرنگهايي که جهت تزريق و خونگيري استفاده ميشود ندارند. احتمال کبودي وتحريک پوستي کمتر از وقتي است که يک سوزن معمولي هيپودرميک استفاده ميشود.
به خاطر اين که پزشک شما سوزنها را استريليزه ميکند (همچون وسايل جراحي) يا از سوزنهاي يک بار مصرف استفاده ميکند احتمال عفونت وجود ندارد.
آيا واقعاً طب سوزني اثر ميکند؟
بله. در 2000 سال گذشته،افراد بيشتري در مقايسه با طب متعارف يا روشهاي درماني ديگر از طريق استفاده از اين روش درمان شدهاند. امروزه طب سوزني در آسيا، روسيه و اروپا به طور گستردهيي مورد استفاده قرار ميگيرد. درمانهاي طب سوزني را ميتوان همراه با درمان پزشکي متعارف يا درمانهاي استئوپاتيک يا کايروپراکتيک يا هومئوپاتي به کاربرد. مهم اين است که پزشک طب سوزني شما بداند که شما چه کاري انجام ميدهيد تا بتواند در تصميمگيري شما در انتخاب آيندهي درماني به شما کمک کند.
آيا من بايد به طب سوزني عقيده داشته باشم که بتواند مؤثر باشد؟
خير. طب سوزني به طور موفقي در روي گربهها، سگها، اسبها و ديگر حيوانات استفاده ميشود. اين حيوانات نميدانند که طب سوزني چيست ولي طب سوزني در درمان آنان استفاده ميشود. ممکن است که نظريهي مثبت شما در درمان باعث تقويت درمان دريافتي شود، همچنانکه يک نگاه منفي ممکن است اثرات طب سوزني را همچون ديگر درمانها مخفي کند. يک نظريهي بيطرفانه جلوي اثر درماني رانميگيرد.
در زمان درمان چه کارهايي را بايد انجام دهم و چه کارهايي را نبايد انجام دهم؟
جهت افزايش اثر درماني اجراي موارد زير مهم است:
· از مصرف غذاي سنگين قبل و بعد از طب سوزني بپرهيزيد.
· از فعاليت ورزشي سنگين، فعاليت جنسي و استفاده از مشروبات الکلي 6 ساعت قبل و بعد از طب سوزني بپرهيزيد.
· طوري برنامهريزي کنيد که بتوانيد بعد از درمان استراحت کنيد يا از انجام کارهاي روزمره با حداکثر توان بپرهيزيد. اجراي اين موارد به خصوص در جلسات اوليهي درمان مهم است.
به موار زير توجه فرماييد:
داروهاي تجويزي توسط پزشک خانوادگي يا متخصصان ديگر را بدون هماهنگي قطع نکنيد. عدم استفاده از الکل و داروهاي مخدر حداقل يک هفته قبل از شروع درمان.
بخاطر داشته باشيد که اثرات ايجاد شده در اثر درمان را با پزشک خود در ميان بگذاريد، چرا که دردرمانهاي بعدي که او به شما خواهد داد مؤثر خواهد بود.
منبع : پزشکی امروز
دکتر لیلا بیدکی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی