کپسول مفصلی و مایع مفصلی چیست
کپسول مفصلی و مایع مفصلی چیست
کپسول مفصلی یک کیسه بافتی محکم و در عین حال انعطاف پذیر است که دورتادور مفصل را گرفته است. مفصل از کنار هم قرار گرفتن دو استخوان تشکیل شده که در کنار هم حرکت کرده و میلغزند. پس انتهاهای دو استخوان در کنار هم قرار میگیرند تا مفصل را درست کنند. دو انتهای استخوان ها در داخل کپسول مفصلی قرار گرفته اند. در واقع کپسول مفصلی مانند یک استوانه یا لوله است که قاعده بالا و پایین را ندارد. دهانه این استوانه در یک طرف دورادور یک استخوان را گرفته و به آن متصل شده است و دهانه دیگر استوانه در طرف دیگر دورادر استخوان مقابل را گرفته و به آن میچسبد.
پس دوسر استخوان درون یک فضای کاملا بسته و ایزوله شده قرار گرفته اند. این فضای بسته در واقع به توسط پرده ای ایجاد شده که دور استخوان های مفصل را میگیرد و به آن کپسول مفصلی میگویند. فضای درون کپسول مفصلی را فضای مفصلی میگویند. درون فضای مفصلی استخوان ها قرار گرفته اند. بین کپسول مفصلی و استخوان ها پر از مایع مفصلی است.
مایع مفصلی یک مایع غلیظ و لزج و چسبناک با ویسکوزیته زیاد (سیالیت کم) است. وظیفه این مایع از یک طرف لزج و سر کردن سطح غضروف های مفصلی است تا بدین وسیله استخوان های تشکیل دهنده مفصل راحت تر و بهتر بر روی هم حرکت کنند و از طرف دیگر این مایع تغذیه سلول های بافت غضروفی مفصل را هم به عهده دارد. بافت غضروف رگ خونی ندارد و خونی به آن نمیرسد و تغذیه آن برعهده مایع مفصلی ست. این مایع اکسیژن و مواد غذایی را به سلول های غضروفی میرساند.
جنس کپسول مفصلی از بافت همبندی است. سلول ها آن از جنس فیبروبلاست بوده و ماده اصلی زمینه ای آن کلاژن است. این خصوصیات آن را پرده ای محکم و در عین حال قابل انعطاف میکند. در سطح خارجی و روی کپسول مفصلی رباط ها قرار گرفته اند. در بعضی مفاصل گروهی از رباط ها به کپسول مفصلی چسبیده و عملا با آن یکی میشوند. سطح داخلی کپسول مفصل که در داخل مفصل است از لایه ای از سلول های خاص به نام سلول های سینوویال پوشیده شده است و به این ترتیب لایه ای را تشکیل میدهد که به آن لایه سینوویال Synovial layer میگویند. سلول های لایه سینوویال مسئول ترشح مایع مفصلی هستند. به مایع مفصلی مایع سینوویال هم میگویند.
منبع: ایران ارتوپد
دکتر لیلا بیدکی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی