الکتروتراپی
حرکات اصلاحی کمر
سندرم تونل کارپ
فیبرومیالژی
فیبرومیالژی باعث درد تمام بدن میشود
فیبرومیالژی، بیماری مزمنی است که باعث درد شدید در تمام قسمت های بدن می شود. پزشکان این بیماری را یک سندروم می دانند که از علامت ها، نشانه ها و خصوصیاتی تشکیل شده است. محققان با انجام آزمایش خون می توانند تا 50 درصد بیماران مبتلا را تشخیص دهند، اما این آزمایش برای تمام بیماران صادق نیست.
علائم
- درد به همراه آسیب دیدگی مکرر
- خستگی بیش از حد
- خواب ناکافی
- فعالیت بدنی کم
- مشکلات تمرکز
- مشکلات یادآوری
- افسردگی
- مشکلات بینایی
- درد شکم از جمله سندروم روده تحریک پذیر
- افزایش وزن
- مشکلات پوست، مو و ناخن
- انقباض ناگهانی عضلات
- ضعف
انواع دردهای فیبرومیالژی
1- پردردی (هایپرآلجسیا) : مغز، پیام های درد را ظاهر می سازد و شدت درد را مشخص می کند.
2- آلودینیا : آیا پوستتان نسبت به لمس دردناک است؟ فشار خفیف یا ماساژ ملایم بدن این درد را ظاهر می سازد. بسیاری از افراد این نوع درد را شبیه آفتاب سوختگی می دانند.
آلودینیا به سه شکل در بدن بیماران وجود دارد:
- لامسه : درد در اثر لمس کردن و یا ماساژ دادن پوست.
- مکانیکی : درد در اثر حرکت چیزی بر روی پوست.
- حرارتی : درد در اثر سرما و یا گرمای کم.
3- مورمور شدن دردناک (پاراستزیای دردناک) : احساسی عجیب که می تواند مانند خزیدن چیزی در بدن، سوزن سوزن شدن، سوزش، خارش و یا بی حسی باشد. این درد می تواند در نوروپاتی محیطی، شیمی درمانی، MS و میگرن وجود داشته باشد. بسیاری از داروها به کاهش این نوع درد فیبرومیالژی کمک می کنند. برخی موارد ویتامین B12، کرم کاپسایسین، ماساژ و طب سوزنی مفیدند.
4- درد چاقو: برخی مواقع درد شدیدی مانند خنجر زدن در بدن رخ می دهد. این درد معمولا هشداردهنده است. هنگامی که این درد را احساس کردید، دست از کار بکشید و استراحت کنید. این درد می تواند در قفسه سینه، شکم و یا هر جایی از بدن باشد. این درد می تواند آنقدر شدید باشد که نفس کشیدن را برایتان مشکل سازد. اما خوشبختانه این درد بعد از چند دقیقه فروکش می کند. برخی افراد با قدم زدن این درد را کم می کنند، اما هیچ درمانی برای جلوگیری از این درد وجود ندارد.
5- ناگهان درد کشیدن : بسیاری از ما دچار درد شده ایم. گاهی درد در محل های خاصی از بدن حرکت می کند و گاهی فقط در یک قسمت از بدن باقی می ماند. اما اگر شما مبتلا به فیبرومیالژی باشید، بسیار سخت است که بگویید کجای بدنتان درد می کند؟
6- جرقه زدن برنز : این نوع، باعث درد تیزی می شود. این درد ناگهان زیاد می شود و مانند آلودینیای لامسه می گردد. این احساس معمولا چند دقیقه طول می کشد. اصلا مشخص نیست که چه چیزی درد را به وجود می آورد و چگونه می توان از این درد جلوگیری کرد.
7- حرکت سریع اعصاب : کارهای خاصی می تواند شما را عصبی کند. این کارها باعث درد زیاد، گاهی حالت تهوع، سرگیجه و اضطراب می شود. این کارها شامل:
- صداهای تکراری، بلند، تیز و دلخراش
- دیدن جمعیت زیاد، چراغ های راهنما و چراغ های چشمک زن
- موقعیت های استرس زا همانند ترافیک، دعوا و گم کردن راه.
هنگامی که در حال عصبی شدن هستید، بهتر است از آن موقعیت دور شوید و آرامش خود را حفظ کنید و ترجیحا بهتر است به مکانی آرام بروید.
10 راه کاهش درد فیبرومیالژی
1- کپسایسین : یک مسکن درد و ضد خارش می باشد. کپسایسین، ماده فعال در فلفل تند می باشد.

2- پمادهای موضعی عضلانی : باعث کاهش درد عضلانی می گردد و خواب راحتی را برایتان فراهم می کنند.
3- ماساژ : به آرامی ماساژ دادن می تواند احساس خوبی به شما دهد. اما ماساژ ارتعاشی که توسط آن پوست به آرامی در همان سطح حرکت می کند و اعصاب در حال پرش است، برای این بیماران خوشایند نیست.
4- کیسه برنج : برنج خام را در یک کیسه پارچه ای کوچک بریزید. این کیسه را برای چند دقیقه در مایکرویو قرار دهید، ولی نباید آنقدر داغ کنید که وقتی می خواهید کیسه را از درون مایکرویو درآورید، دستتان بسوزد. اگر خیلی داغ شد، مایکرویو را خاموش کرده، درب آن را باز کنید و بگذارید کمی خنک شود. بعد کیسه برنج را روی محل درد بگذارید. برنج به تدریج خنک می شود و درد را بهبود می دهد.
5- جوراب گرم و نرم: در این بیماری، پاهای شما همیشه سرد است. بنابراین با پوشاندن پاها می توان این سردی را از بین برد.
6- محصولات خنک کننده : بیماران در برخی روزها، بدنشان داغ می شود. می توانید روسری را در یک آب سرد برای مدتی قرار دهید و سپس دور گردنتان ببندید. این کار سبب می شود تمام بدنتان سرد شود. شما می توانید بسته های یخ را در فریزر قرار داده و برای خنک کردن و یا برای کاهش التهاب عضله استفاده کنید.
7- شکلات تلخ : شکلات تلخ باعث افزایش سروتونین می شود. سروتونین هورمونی است که باعث شادی و تقویت روحیه می گردد.
8- لوسیون : در این بیماری، پوست خشک، خارش دار و دارای درد شدید می شود. لوسیونی را انتخاب کنید که آرامش بخش باشد.
9- ناخن گیر : نگذارید ناخن ها بلند شوند. گاهی ناخن دراز انگشت، ملحفه را پاره می کند و آن صدا و درد ناخن موجب می شود که از خواب بیدار شوید.
10- رختخواب راحت: پتو، بالش و ملحفه باید راحت و نرم باشند تا موجب درد بیشتر پوست و عضلات نگردند.
تكنيك جديد در درمان ديسك كمر

پروفسور فرهاد فريد، جراح ارتوپد و فوقتخصص طب ورزشي و رئيس انجمن GIMOS (ايران و آلمان) در گفتگو با «جامجم» ميگويد: ديسك غضروفي است كه بين 2 مهره قرار گرفته است و همچون فنري از فشار مهره بالايي كمر به مهره پاييني جلوگيري به عمل ميآورد.
همچنين وي ميافزايد: اين ساختار باعث جلوگيري از افتادن ديسك در نخاع و فشار روي اعصاب و در نهايت جلوگيري از اختلال اعصاب و فلج قسمتي از عصب ميشود.
علائم باليني بيماري
از علائم باليني اين بيماري ميتوان به كمردردهاي مزمني كه نزديك 55 درصد افراد جامعه را شامل ميشود، اشاره كردو
يك تكنيك جديد
«قسمتي از جلوافتادگيهاي ديسك با ورزشهاي مختلف آبدرماني، فيزيوتراپي، الكتروتراپي و...» قابل درمان هستند. پروفسور فريد ضمن اشاره به اين مطلب ميافزايد: اگر اين روشهاي درماني پس از 3 الي 4 ماه كارساز نباشد و كمردرد بيمار مزمن شود، بايد تصميمات ديگري براي آن انديشيده شود.
رئيس انجمن GIMOS ميافزايد: پس از گذشت 5 سال از چنين تكنيكي در درمان ديسك كمر، طي 800 عمل جراحي انجام شده، نزديك به 90 درصد از بيماران بهبود يافتهاند، مگر اينكه تصادف و يا حوادث غيرمترقبهاي رخ بدهد.
آمارها نشان ميدهند كه پس از عمل جراحي ديسك كمر، بسياري از بيماران مجددا دچار درد كمر ميشوند. دكتر فريد با اشاره به اينكه پس از انجام عمل جراحي در واحدهاي حركتي اختلاف ايجاد ميشود يادآور ميشود؛ ممكن است در عملهاي جراحي سنتي، كمردردهاي حاد از بين بروند ولي با سرد و گرم شدن هوا، خم و راست شدن و ... فرد دوباره درد را در ناحيه ديسك حس ميكند چرا كه اين واحد براي هميشه از بين رفته است.
بهترين توصيه
در پايان اين فوقتخصص طب ورزشي تصريح ميكند، كه با ورزش و تغذيه سالم ميتوان از بروز چنين بيماري پيشگيري كرد، چرا كه هميشه پيشگيري بهتر از درمان است.
منبع:جام جم آنلاین
شناخت سیاتیک و درمان وپیشگیری آن
سياتيك، نام يك عصب است.
اصطلاح سياتيك در حقيقت مربوط به دردي است كه در طول
عصبي به همين نام انتشارمييابد. اين عصب طولانيترين عصب داخل بدن شما است كه از
لگن تا انتهاي پا ادامه دارد و در طول مسير خود به شاخههاي متعددي تقسيم ميشود.
هرگونه فشار بر روي اين عصب ميتواند باعث ايجاد درد در تمام طول عصب شود (يعني
مسيري كه از كمر شروع ميشود و از پشت پا پايين ميآيد و تا پاشنه پا ميرسد.)
البته علائم ممكن است از يك درد خفيف تا ناتواني و از كارافتادگي كامل متغير باشد و
گاهي ممكن است با احساس خارش، سوزش، بيحسي و ضعف عضلاني هم همراه باشد.
اين
درد بهطور تدريجي شروع شده و با گذشت زمان افزايش مييابد و در هنگام نشستن،
برخاستن، عطسه و يا سرفهكردن بدتر ميشود. ويژگي آن هم اين است كه معمولا فقط يكي
از اندامهاي تحتاني شما را درگير ميكند. در موارد خيلي شديد بيماري، شايد حتي
كنترل مثانه و يا روده نيز از دست برود. اين وضعيت اخير، بسيار نادر، اما بسيار
خطرناك است.
درد سياتيك از كجا ميآيد؟
شايعترين علت بيماري سياتيك، بيرونزدن ديسك بين
مهرهاي و فشار آن بر روي ريشههاي عصبي است كه به آن فتق ديسكبينمهرهاي نيز
گفته ميشود. ديسكهاي بين مهرهاي صفحاتي از جنس غضروف هستند كه مهرهها را از هم
جدا ميكنند. ديسكهاي سالم، ستون مهرهها را انعطافپذير نگاه داشته و كمك
ميكنند تا مهرهها بتوانند بهراحتي بر روي هم بلغزند.
با افزايش سن، اين
ديسكها شروع به تحليل رفتن ميكنند و خشك و تاحدي شكننده ميشوند. اين مسئله موجب
بيرون راندهشدن ديسك از محل خود (فتق) و فشار آن بر روي ريشه عصبي و در نتيجه بروز
علائم بيماري سياتيك ميشود. البته به غير از فتق ديسك بينمهرهاي، عوامل ديگري
نيز باعث ايجاد درد سياتيك ميشوند. مثلا تنگي ستون مهرهها در قسمت كمري و نيز
بيماري اسپونديلوليستزي (كه در آن يك مهره به آرامي بر روي مهره ديگر و رو به جلو
ميلغزد) ميتوانند باعث ايجاد علائم بيماري شوند. نشانگان پيريفورميس هم نام
اختلالي است كه در اثر اسپاسم عضلهاي به همين نام ايجاد ميشود. اين عضله در
نزديكي عصب سياتيك قرار دارد و اسپاسم آن باعث فشار بر عصب و بروز درد سياتيكي
ميشود. ساير علل ايجادكننده بيماري سياتيك عبارتند از:
تومورهاي نخاعي كه بر روي ريشههاي عصبي فشار وارد ميكنند، سوانحي نظير تصادفات اتومبيل و يا ضرب ديدن ستون مهرهها كه موجب آسيب به اعصاب ميشوند و تومورهاي خود عصب سياتيك كه البته بسيار شايع هستند. در برخي موارد هم هيچگاه علتي جهت بيماري سياتيك يافت نميشود.
چه كساني دچار درد سياتيك ميشوند؟
مهمترين عوامل خطر براي بيماري سياتيك عبارتند از:
سن: تغييرات وابسته به سن درستون مهرهها شايعترين علت بيماري سياتيك هستند. تحليل رفتن ديسكهايبين مهرهاي كمري از سن 30 سالگي شروع ميشود ولي تنگيهاي ستون مهرهاي كه يك علت ديگر بيماري سياتيك هستند اغلب افراد را در سنين بالاتر از 50 سال درگير ميكنند.
شغل: افرادي كه شغلشان نياز به چرخش مكرر كمر دارد، آنهايي كه بارهاي سنگين حمل ميكنند و كساني كه بهمدت طولاني رانندگي ميكنند، بيش از ساير افراد دچار بيماري سياتيك ميشوند.
فعاليتهاي فيزيكي: افرادي كه براي مدتهاي طولاني مينشينند و يا يك زندگي راكد و كمفعاليت را دنبال ميكنند نسبت به افراد فعالتر، بيشتر مستعد ابتلا به بيماري سياتيك هستند.
فاكتورهاي ژنتيكي: دانشمندان 2 ژن را شناسايي كردهاند كه تصور ميرود وجود آنها باعث استعداد برخي افراد به بروز بيماري سياتيك ميشود.
علاوه بر موارد فوق، افراد مبتلا به بيماري ديابت نيز بهدليل آسيب و تخريب عصبي كه در اثر ديابت در آنها ايجاد ميشود، بيشتر مستعد ابتلا به بيماري سياتيك هستند.
زمان مراجعه به پزشك
بيماري خفيف معمولا با كمي صبر و حوصله خودبهخود از بين
ميرود. ولي اگر بيماري شما با كارهايي كه انجام داديد بهبود نيافت و يا آنكه درد
شما بيش از 6 هفته طول كشيد،بايد به پزشك مراجعه كنيد. در مواردي هم كه درد شما از
ابتدا بسيار شديد است و يا روزبهروز بدتر ميشود،بايد به پزشك مراجعه كنيد.
در مواردي هم كه درد شما بهدنبال يك آسيب شديد نظير يك تصادف اتومبيل ايجاد
شده و يا اگر علاوه بر درد، دچار مشكلاتي در اجابت مزاج شدهايد و يا اينكه درد شما
شديد و ناگهاني و همراه با بيحسي و ضعف عضلات كمر و يا پا است، هيچگونه تاخيري در
مراجعه به پزشك جايز نيست.
براي تشخيص بيماري سياتيك، پزشك از شما در مورد سابقه
بيماريتان سوال خواهد كرد و سپس يك معاينه باليني كامل با توجه ويژه به ستون
مهرهها و پاهاي شما انجام خواهد داد. در طي معاينه بهطور معمول چندين آزمون
پايهاي، جهت بررسي قدرت عضلات و رفلكسهاي شما انجام ميشود. مثلا پزشك از شما
ميخواهد كه بر روي انگشتان پا و يا پاشنهپايتان راه برويد و يا اينكه بهصورت
طاق باز دراز بكشيد و به آرامي يك پاي خود را بهصورت مستقيم بالا ببريد. دردي كه
در اثر بيماري سياتيك ايجاد ميشود، معمولا در اثر اين فعاليتها بدتر ميشود.
تصويربرداري هم از رايجترين اقداماتي است كه براي تشخيص بيماري شما انجام
ميشود.
درمان سياتيك، راحت و آسان
درد سياتيك بيشتر وقتها به خوبي به درمانهاي
سرپايي جواب ميدهد. در واقع شما ميتوانيد زندگي روزمرهتان را ادامه دهيد و فقط
بايستي از انجام فعاليتهايي كه ممكن است درد شما را بدتر كنند، پرهيز كنيد. اگر چه
استراحت به مدت يك تا چند روز سبب بهبودي نسبي بيماري ميشود، ولي توجه داشته باشيد
كه استراحت در بستر به مدت طولاني و عدم فعاليت علائم شما را بدتر خواهند كرد. قبل
از اينكه به يكسري توصيهها براي بهبود درد شما اشاره كنيم، تاكيد ميكنيم كه
چنانچه درد شما با گذشت زمان بهتر نشد، حتما به پزشك مراجعه كنيد زيرا درصورت عدم
درمان، ممكن است دچار عوارضي مثل آسيب دائمي عصب، از دست رفتن حس و حركت در اندام
مبتلا و يا حتي از بين رفتن عملكرد روده و يا مثانه شويد.
اقدامات معمول جهت درمان بيماري سياتيك در منزل عبارتند از:
1) استفاده از كيسه يخ: مقداري يخ در يك حوله تميز قرار دهيد و آن را به مدت حداقل 15 تا 20 دقيقه بر روي ناحيه دردناك قرار دهيد. اين عمل را روزي 4 مرتبه تكرار كنيد. كيسه يخ باعث كاهش التهاب در محل ميشود.
2) استفاده ازكيسه آب گرم: پس از 48 ساعت از شروع درد، بهتر است در نواحي آسيبديده، از گرما استفاده كنيد. چنانچه درد شما ادامه داشت، سعي كنيد بهطور تناوب كيسههاي گرم و سرد را بر روي ناحيه مبتلا قرار دهيد.
3) انجام حركات كششي: ورزشهاي كششي غيرفعال به شما كمك ميكنند تا زودتر خوب شويد. از انجام حركات پرتابي و يا پيچشي جدا پرهيز كنيد.
4) داروهاي ضددرد: آسپرين، استامينوفن و بروفن معمولترين داروهاي ضددردي هستند كه مورد استفاده قرار ميگيرند،ولي استفاده بيش از مقادير توصيه شده، نه تنها نفعي براي شما ندارد، بلكه بسيار زيانآور است، زيرا اين داروها در صورت استفاده بيش از حد داراي عوارض جانبي نظير تهوع، خونريزي از معده و يا زخمهاي دستگاه گوارشي هستند. براي جلوگيري از چنين حالتي، استفاده از پمادهاي پيروكسيكام و ديكلوفناك هم مناسب است.
علاوه بر اين داروها در برخي از موارد ممكن است پزشك با توجه به علائم بيماري از داروهاي ديگري نظير شلكنندههاي عضلاني، داروهاي ضدافسردگي و... استفاده كند، ولي استفاده از اينگونه داروها فقط با دستور پزشك امكانپذير است.
5) فيزيوتراپي: اگر ديسك شما از جاي خود بيرون زده است، فيزيوتراپي نقشي اساسي در بهبودي شما دارد.
هدف از انجام ورزشهايي كه بهطور معمول در فيزيوتراپي انجام ميشوند، كمك به قرار گرفتن بدن و اندام شما در وضعيت صحيح، تقويت عضلاتي كه از كمر شما حمايت ميكنند و نيز كمك به تقويت انعطافپذيري بدن شما است.
6) انجام ورزشهاي معمولي: ورزش موجب آزاد كردن اندورفينها (مورفين دروني بدن) ميشود. اندورفينها واسطههاي شيميايي هستند كه از رسيدن پيامهاي درد به مغز جلوگيري ميكنند. ورزش با تحريك آزاد شدن اندروفينها در مقابله با ناراحتيهاي مزمن كمك بسياري ميكند.
در مورد درد سياتيك، تركيب ورزشهاي هوارسان با ورزشهايي كه
انعطافپذيري شما را بهبود ميبخشند، ميتواند در جلوگيري از تغييرات وابسته به سن
در كمر شما موِثر باشد.
چنانچه مجموعه درمانهاي فوق در طي چندين ماه نتوانند
درد شما را كاهش دهند، ممكن است انجام درمانهاي ديگرنظير تزريق كورتن به پردههاي
نخاعي و يا انجام عمل جراحي ضرورت پيدا كند.
پيشگيري
اگرچه تنها در 5 درصد موارد علت كمردرد، سياتيك است، اما اگر دچار
آن شويد، واقعا آزارتان ميدهد. انجام اعمال زير ميتواند نقش كليدي در مراقبت از
كمر شما داشته باشد:
1) ورزش كردن به طور منظم: مهمترين كاري كه بر سلامت كمرتان و البته سلامت كلي بدنتان ميتوانيد انجام دهيد، ورزش كردن است. در طي ورزش، بهتر است تمركز شما بيشتر بر روي عضلات شكم و كمرتان باشد، زيرا اين عضلات جهت راست ايستادن و قرار گرفتن شما در وضعيت مناسب بدني ضروري هستند.
انجام ورزشهايي نظير يوگا، استفاده از دوچرخههاي ثابت و تردميل به قوي نگاهداشتن اين عضلات كمك ميكنند. البته ميتوانيد دوچرخهسواري را در خارج از منزل هم انجام دهيد ولي ابتدا بايد مطمئن شويد كه صندلي و دستگيرههاي دوچرخه در وضعيت مناسبي براي بدن شما تنظيم شدهاند.
2) درست بنشينيد: يك صندلي خوب بايد بتواند بهخوبي از قوس كمري شما حمايت كند. اگر چنين نيست، براي حفظ اين قوس در هنگام نشستن، بهتر است از يك بالش نرم در پشت كمرتان استفاده كنيد. سعي كنيد در فواصل بين فعاليتهاي نشستنتان حتما بهطور تناوب استراحت كنيد، حتي اگر استراحت كردن شما فقط بهصورت راه رفتن در اداره باشد. در حين رانندگي هم سعي كنيد صندلي شما وضعيت مناسبي داشته باشد و وضعيت آن را طوري تنظيم كنيد كه لازم نباشد جهت دسترسي به پدال گاز، پاي خود را به سمت آن پرتاب كنيد!
3) وضعيت بدني مناسبي داشته باشيد: آگاهي از اينكه چگونه
بايد درست بايستيد و درست بخوابيد و نيز آشنايي با صحيح بلند كردن اجسام سنگين،
تا‡ثير بسياري جهت حفظ و نگهداري كمر شما دارد.
اگر قرار است براي مدت زمان
طولاني بايستيد، سعي كنيد بهطور تناوب بر روي يك پايتان تكيه كنيد و به پاي ديگر
استراحت دهيد و يا اگر قرار است در حالت ايستاده چيزي را بخوانيد، بهجاي آنكه جهت
خواندن آن، به سمت جلو خم شويد، كتاب را بلند كرده و جلوي چشمانتان
بياوريد.
جهت حفظ بهترين حالت هنگام خوابيدن بهتر است روي يك تشك سفت بخوابيد و
از بالش جهت حمايت كمرتان استفاده كنيد، ولي از بالشهايي كه موجب ميشوند گردن
شما بيش از حد بالا رفته و زاويه تندي ايجاد كند، به هيچوجه استفاده نكنيد.
4) بلند كردن يك جسم سنگين: ابتدا تصميم بگيريد كه آن را كجا ميخواهيد قرار دهيد و چگونه قصد داريد آن را به آن نقطه برسانيد. جهت بلند كردن يك جسم سنگين، كمرتان را خم كنيد بلكه زانوهايتان را خم نكنيد و آن جسم را بلند كنيد. جسم سنگين را نزديك به بدنتان حمل كنيد و هيچگاه بر روي كمرتان نچرخيد، بلكه سعي كنيد با محور كردن پاهايتان، بر روي پاهايتان بچرخيد. هنگامي كه خسته هستيد از حركت دادن اجسام سنگين جدا خودداري كنيد زيرا خستگي موجب ميشود با سختي و رنج بيشتري حركت كنيد. هرگز سعي نكنيد جسمي را كه احساس ميكنيد سنگينتر از توانايي شماست، بلند كنيد.
منبع:سایت پزشکی
فيزيوتراپي تنفسي روشي جهت بهبود عملكرد ريه
فيزيوتراپي قفسه سينه يا فيزيوتراپي تنفسي عبارت است از مجموعه روشهايي كه جهت كمك به پاكسازي راههاي هوايي و افزايش عملكرد دستگاه تنفس در ارتباط با يك بيماري تنفسي انجام ميگيرد.
فيزيوتراپي در بيماران تنفسي شامل اصلاح الگوي تنفسي، تقويت عضلات سيستم تنفسي، تخليه ترشحات داخل ريه و مجاري تنفسي، همچنين تحريك رفلكس سرفه و آموزش روشهاي تنفسي و تمرينات تنفسي است. براي درمان بيماران قلبي بستري شامل بهبودي وضعيت بيمار و نيز افزايش كارايي سيستم قلبي عروقي است. گاهي اين روش درماني ممكن است با هدف تصحيح يا پيشگيري از اختلالات وضعيتي (پوسچرال) در يك بيماري كه فاقد مشكل تنفسي است نيز صورت گيرد (مثلا در موارد اسكوليوز و مراحل پيشرفت بيماري پاركينسون.)انجام فيزيوتراپي تنفسي معمولا بلافاصله باعث افزايش حجم خلط تخليه شده در بيماران داراي مشكل ريوي ميگردد، ولي با اين حال دليلي مبني بر اينكه فيزيوتراپي قادر به ايجاد اثري بر روند طبيعي بيماري داشته باشد، وجود ندارد.
بيماريهايي كه نياز به فيزيوتراپي تنفسي دارند عبارتاند از جراحي در ناحيه قفسه سينه، ضعف در عضلات سيستم تنفسي، شكستگي دندهها، بيماريهاي تنفسي مثل پنوموني يا ذات الريه، آمبولي ريه، آبسه ريه، برونشكتازي، آتلكتازي، برونشيت مزمن، آمـفـيـزم، و آسم و سرطان عناصر تنفسي و نيز بيماريهايي همچون ايسكمي قلبي، ترومبوفلبيت، واريس، و غيره. براي تمامي جراحيها فيزيوتراپي ريه قبل و بعد از عمل جراحي توصيه شدهاست.
اهداف فيزيوتراپي تنفسي عبارتنداز:
بهبود تهويه
افزايش عملكرد ماهيچههاي تنفسي
بهبود استقامت فعاليتهاي عمومي
جلوگيري از تجمع ترشحات ريوي
بهبود سرفه
افزايش تحرك قفسه سينه
تصحيح الگوي تنفس
پيشگيري از آتلكتازي
اصلاح يا پيشگيري از تغيير شكلهاي وضعيتيروشها و تكنيكها
فيزيوتراپي تنفسي داراي اصول و روشهاي خاصي است و با توجه به شرايط بيمار به كار ميرود كه شامل يك يا تركيبي از موارد زير است:
تكنيكهاي دستي شامل :
پركاشن (Percussion)
ويبريشن (Vibration)
شيكينگ (Shaking)
تكنيكهاي تخليه وضعيتي
گرفتن سرفه و آموزش آن
تمرينات تنفسي
انجام ساكشنمحيطهاي درماني
فيزيوتراپي قفسه سينه در محيطهاي مختلفي انجام ميگيرد كه ميتوان به موارد زير اشاره كرد :
بخش مراقبتهاي ويژه
بخش مراقبتهاي پس از جراحي
مراكز بيماران ريوي سرپايي
مراكز توانبخشي مراقبتهاي طولاني
محيط منزلمانوال تراپي يا درمانهاي دستي
مـاسـاژ عبـارت اسـت از يـك سـري حركات منظم و ريتميك كه توسط فيزيوتراپيست انجام مـي شـود و بر روي سيستم عصبي عضلاني و گردش خون تأثير مي گذارد.
موارد كاربرد:
1- ايجاد آرامش در بدن
2- كاهشچسبندگي
3- كمك به بازگشت خون
4- كاهش درد
5- تخليه ترشحات ريه
6-كاهش اسپاسم
مــانـيـپــولاسـيــون و مــوبيليـزاسيـون دو شكـل متفاوت از درمانهاي دستي محسوب شده كه بـطــور شـايـع در درمـان اخـتـلالات عـضـلانـي -اسكلتي مورد استفاده قرار ميگيرند. تشخيص افتراقي اين دو روش درماني اغلب با استناد به پارامترهاي بيومكانيكي خاصي نظير حداكثر نيرو، مدت زمان و ميزان جابجايي انجام ميپذيرد. البته تابحال تحقيقات كمي برروي افتراق دو روش مزبور از نقطه نظر سازوكارهاي نورولوژيك يا كارآيي باليني صورت گرفته است.
اجزاء دستگاه چست فيزيو
بيماراني كه مشكل ريوي دارند و يا تحت عمل جراحي قرار مي گيرند مي بايد به وسيله تحريك ريه اخلاط را از ريه تخليه نمايد تا دچار مشكل و احيانا عفونت نگردند. براي اين كار روشي در فيزيوتراپي وجود دارد به اين نحو كه زير سر بيمار را تا حدي بلند مي كنند و زير پاي او را تا ارتفاع سي سانتيمتر بالا مي آورند و يك پا را روي پاي ديگر قرار داده و با ماساژ ملايم ريه و ضربه زدن ملايم، به طور متناوب ريه را براي تخليه خلط ياري مي دهند ولي در بيمارستانها غالبا با بلند كردن سر و تنه بيمار و بر پشت او نواختن اين كار را انجام مي دهند كه روش كامل و مناسبي نيست.
دستگاه چست فيزيو كه اخيرا توسط مينو نيري و كامليا علوي اختراع آن به ثبت رسيده است به صورت كمربندي كرست مانند بر دور سينه بيمار قرار مي گيرد و به طور متناوب ماساژ و ضربه ميزند. اجزاي تشكيل دهنده دستگاه عبارتند از: يك منبع انرژي كه ميتواند برق يا باطري باشد، يك تايمر كه تناوب ماساژ و ضربه را تنظيم ميكند، دو چكش ضربه زن، دو ويبريشن و دو توپي گردنده و فنري كه وصل به چكشها است.
پس از آنكه ويبريشن نوبت كاري خود را انجام ميدهد، دو توپي گردنده كه دوكي شكل هستند به گردش در ميآيند و هنگامي كه گردش به نوك توپي ميرسد فنر را با خود ميكشد و هنگامي كه قسمت دوكي شكل گردش را كامل ميكند فنر در حد پيشبيني شده روي دستگاه به دليل آن كه مركز ثقل آزاد است رها ميگردد و چكش ضربه ميزند و با اين عملكرد متناوب، ريه آماده تخليه از اخلاط ميگردد و احتمال عفونت ريه از بين ميرود.
در ادامه نگاهي مختصر به مشكلات تنفسي و ريوي آورده شده است:بيماريهاي تنفسي
بيماري تنفسي كه عموما در ارتباط با بيماري ريوي است شامل گروهي از بيماريها هستند كه از طريق درگير كردن بخش يا قسمتهايي از دستگاه تنفس باعث اختلال در عملكرد ريهها ميگردند. گاهي بيماري تنفسي در نتيجه آسيب به پرده جنب (پلورا)، حفره پلورال يا ماهيچهها و اعصاب تنفسي ايجاد ميشود. ريهها مهمترين قسمت دستگاه تنفسي هستند كه در عمل تبادل گازهاي تنفسي جهت تامين اكسيژن بافتهاي مختلف بدن و دفع دي اكسيد كربن نقش دارند. برونشها، برونشيولها و آلوئولها از اجزاي مهم هر كدام از ريهها محسوب ميشوند كه در يك بيماري تنفسي ممكن است درگير شوند. گاهي ضايعه در بافت ريه يا عروق خوني آن ايجاد ميگردد. بيماريهاي ريوي در هر سال بسياري از افراد جامعه را مبتلا ميكنند كه باعث كاهش سطح عملكرد فـرد در فعـاليـتهـاي روزمـره مـيگـردنـد. بيمـاريهـاي دستگـاه تنفسي در انگلستان شايعترين عامل مراجعه به پزشكان عمومي است. ميزان اختلال در عملكرد تنفس در يك بيماري ريوي به نوع بيماري و وسعت آسيب وارده بستگي دارد. بيماريهاي ريوي يكي از عوامل مهم مرگ و مير افراد در سراسر جهان است.انواع بيماري ريوي
يك بيماري ريوي ممكن است باعث درگيري مجاري تنفسي، بافت ريه يا عروق خوني گردد. معمولا تركيبي از اين اختلالات در بسياري از بيماريها ي تنفسي ديده ميشوند. به طور كلي ميتوان بيماريهاي تنفسي را به گروههاي زير تقسيم بندي كرد:
بيماريهاي انسدادي ريوي
بيماريهاي محدود كننده ريوي
بيماريهاي عروقي ريوي
بيماريهاي ديگربيماريهاي انسدادي ريوي
بيماريهاي انسدادي ريه در ارتباط با انسداد مـجــاري هــوايــي بــرونــشهــا، بــرونـشـيــولهــا، مجاري آلوئولي و آلوئولها هستند. اين گروه از بـيمـاريهـا بـا كـاهـش سـرعـت جـريـان بـازدمـي مـشخص ميشوند. در بيماريهاي انسدادي ريوي وضعيتي ايجاد ميشود كه باعث مقاومت به عبور جريان هوا ميگردد. عواملي كه ممكن است باعث مقاومت به عبور جريان هوا در يك بيماري انسدادي ريه گردند عبارتنداز :
التهاب مزمن
اسپاسم برونشها (برونكواسپاسم)
فيبروز شدن كه غير قابل برگشت است
عـدم بـرگـشـت پـذيـري راههـاي هـوايـي و آلوئولها به علت آسيب
بيماريهاي انسدادي ريوي شامل موارد زير است:
برونشيت مزمن
آمفيزم
آسم
بيماري انسدادي مزمن ريوي (COPD) كه شـامـل بيمـاريهاي برونشيت مزمن، آمفيزم و بيماري مجاري هوايي كوچك است
-فيبروز سيستيك
-برونشكتازي
از مــيــــان بــيــمــــاريهـــاي انـســـدادي ريـــوي، بـيـماريهاي انسدادي مزمن ريوي (COPD) و آسم شيوع بيشتري دارند.
بيماريهاي محدود كننده ريوي
بيماريهاي محدود كننده ريه باعث كاهش حـــجـــــم ريـــــههـــــا مـــــيگـــــردنـــــد. در شـــــرايـــــط فيزيولوژيكي، بيماريهاي محدود كننده ريوي از طــريــق كــاهــش ظــرفـيــت كـل ريـوي (TLC)، ظرفيت حياتي (VC) يا حجم استراحت ريوي (ظرفيت باقيمانده عملكردي يا FRC ) مشخص مـيگـردنـد. عـوامـلـي كـه در ايـجاد اين گروه از بـيـمـاريهـا نـقش دارند مربوط به بيماريهاي مـوثـر بـر بـافـت ريـه، پلورا (پرده جنب)، ديواره قـفـســه سـيـنــه يــا اخـتــلالات دسـتـگــاه عـصـبـي-ماهيچهاي است.
بيماريها و اختلالات محدود كننده ريوي عبارتنداز:
بيماريهاي ارتشاحي منتشر ريوي
بيماريها و اختلالات ديواره قفسه سينه
بيماريها و اختلالات دستگاه عصبي-ماهيچهاي
پنوموني
سندرم زجر تنفسي حاد (ARDS)
فيبروز آلوئوليت
منبع:مهندسی پزشکی
كشش كمر و گردن بعنوان درمان غير جراحي ديسك كمر و گردن
مطالعات نشان مي دهد كه بيش از 90 درصد مبتلايان به ديسك كمر و گردن با درمان غير جراحي بهبودي مي يابند.
كشش كمر و گردن بعنوان درمان غير جراحي ديسك كمر و گردن
يكي از روشهايي كه در درمان ديسكهاي ناحيه كمر و گردن كاربرد دارد كشش است .تبحر در انتخاب نحوه و زاويه كشش و ميزان كشش اعمالي در نتيجه درمان موثر است. انواع كشش: 1-كشش دستي:كشش مي تواند بصورت دستي در ناحيه گردن اعمال شود .اين نوع كشش معمولا توسط متخصصين طب فيزيكي و توانبخشي قبل از اعمال درمان اصلاح زاويه ستون فقرات بكار مي رود.
2-كشش مكانيكال: اين نوع كشش توسط دستگاه و با نظر متخصص در زاويه مشخص و ميزان مشخص كه به دستگاه داده مي شود اعمال مي گردد. در اين نوع كشش ميزان كشش اعمالي قابل انتخاب و اندازه گيري بوده و كشش بصورت طولاني تري اعمال مي گردد.در اين روش امكان اعمال كشش بر روي مهره خاص كمري و گردني وجود دارد و با كشش مهره خاص امكان كاهش فشار روي مهره خاص كمري ايجاد شده و شاهد بهبود بيمار مبتلا به ديسك كمري و گردني خواهيم بود. اين نكته قابل اهميت است كه هيچ دستگاهي به تنهايي براي درمان ديسك كافي نيست و انجام روشهاي ديگر مانند استفاده از حمايتهاي كمري و گردني ،انتخاب ورزش،بكارگيري روشهاي اصلاح ستون فقرات توسط متخصص توانمند و در موارد خاص دارو درماني ليزر و...در نتيجه درمان بسيار موثر است.
نكات مهم قبل از درمان ديسك كمري و گردني با كمك كشش:
1-ارزيابي بيمار توسط پزشك و تشخيص محل ديسك و مشكلات ناشي از آن:ممكن است پزشك از MRI,EMG (الكتروميوگرافي نوار عصب و عضله)براي ارزيابي بهتر بهره بگيرد. 2-بكارگيري روشهاي درمان دستي و اصلاح راستاي ستون فقرات توسط متخصص طب فيزيكي و توانبخشي.بررسي و اصلاح ساختار كف پا زانو و لگن و تجويز كفي طبي در صورت لزوم.
3-انتخاب روشهاي همراه با كشش مانند فيزيوتراپي و ورزش درماني توسط پزشك متخصص.
4-مشاوره تغذيه در صورت لزوم.
تعداد جلسات درماني:
تعداد جلسات درماني بايد توسط متخصص مشخص شود. معمولا نتيجه مطلوب بين 10 تا 25 جلسه حاصل مي شود. در حين كشش به دستورات فيزيوتراپيست توجه نماييد.پس از كشش به آرامي از تخت پايين آمده و از حركات اضافي خودداري نماييد.با توجه به كاهش درد و احساس بهبودي پس از كشش، از انجام فعاليت بدون نظر پزشك و فيزيوتراپيست خودداري نماييد.
منبع:کلینیک توانبخشی تبسم

دکتر لیلا بیدکی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی