درمان منیسک دیسکی شکل زانو

 

منیسک دیسکی Discoid meniscus یک شکل غیر طبیعی منیسک است و این منیسک به خاطر همین شکل غیر طبیعی که دارد بیشتر از معمول در خطر آسیب قرار دارد.
منیسک در زمان تولد به شکل حلقوی است و با رشد بچه شکل آن بتدریج بصورت حرف C انگلیسی درمیاید. در منیسک دیسکی شکل این تغییر در منیسک خارجی زانو ایجاد نشده و منیسک بشکل همان حلقه یا دیسک باقی میماند. این تغییر شکل منیسک در ۵-۳ درصد افراد جامعه وجود داشته و در ۲۰ درصد موارد دو طرفه است.

منیسک زانوی خیلی از افراد دیسکی است ولی در تمام طول عمرشان متوجه آن نمیشوند و مشکلی هم ندارند ولی در تعدادی از افراد منیسک دیسکی شکل مشکلاتی را بوجود میاورد که این مشکلات معمولا در بچگی شروع میشود. خود منیسک دیسکی شکل به خودی خود علامتی ندارد ولی راحت تر از منیسک طبیعی پاره میشود و این پاره شدن موجب بروز علائم درد و تورم و قفل شدن زانو میشود.

 انواع منیسک دیسکی زانو

• ناکامل : در این نوع، منیسک کمی کلفت تر و پهن تر از معمول است

• کامل : در این نوع، منیسک به شکل یک صفحه گرد و مدور بوده و بطور کامل سطح پلاتوی تیبیا را میپوشاند

• منیسک پر تحرک Hypermobile : در این نوع، رباطی که دورادور منیسک را به پلاتوی تیبیا متصل میکند وجود ندارد. بنابراین منیسک به راحتی در داخل مفصل حرکت میکند و میتواند موجب درد و  قفل شدن مفصل زانو و ایجاد صدا در مفصل شود

منیسک دیسکی بیش از منیسک طبیعی در معرض اسیب است. این منیسک ها بیشتر از معمول در درون مفصل گیر میکنند و بیشتر از معمول پاره میشوند. گرچه آسیب دیدن این منیسک ها معمولا به دنبال حرکات چرخشی زانو ایجاد میشود ولی بسیاری از بچه های مبتلا به این بیماری بدون داشتن سابقه ضربه خاص به زانو دچار قفل شدن و صدا دادن مفصل زانو میشوند.

علائم منیسک دیسکی شکل

شایعترین علامت منیسک دیسکی شکل زانو صدا دادن مفصل زانو بصورت تقه کردن در حین راه رفتن و در سنین حدود ۸-۶ سالگی است. این صدا معمولا در انتهای حرکت زانو و در حین کاملا صاف کردن مفصل احساس شده و یا حتی شنیده میشود. تقه ممکن است بدون درد و یا همراه با درد باشد.

گاهی هم شروع علائم بیماری در نوجوانی و وقتی فرد درگیر فعالیت های ورزشی میشود است. منیسک دیسکی شکل معمولا بدون درد است. گاهی اوقات در این افراد بخصوص با افزایش سن زانو قفل میشود یعنی فرد نمیتواند زانوی خود را بطور کامل صاف و مستقیم و یا بطور کامل خم کند. در این حین زانو دردناک هم میشود.

علائم عمده این بیماری وقتی بوجود میاید که منیسک پاره میشود و علائم کلاسیک پارگی منیسک را نشان میدهد. البته بروز علائم پارگی منیسک در این بیماران بدون ضربه خاص و بصورت تدریجی است.

در این حالات علائم بیماری بصورت درد زانو، لنگش، تورم و خشکی زانو، قفل شدن و صدا دادن زانو، احساس خالی شدن زانو و ناتوانی در صاف مستقیم کردن کامل زانو است.

تشخیص قطعی این بیماری معمولا با استفاده از ام آر آی است.

درمان منیسک دیسکی شکل

در صورتیکه منیسک دیسکی شکل مشکلی برای بیمار ایجاد نکرده باشد نیازی هم به درمان ندارد.
ولی در صورت بروز علائم ذکر شده بیمار برای درمان نیاز به جراحی خواهد داشت. جراحی معمولا با استفاده از آرتروسکوپ بوده که محل پاره شده منیسک خارج میشود.

منبع : ایران ارتوپد

پارگی منیسک زانو چگونه درمان می شود

نوع درمان پارگی منیسک بسته به نوع پارگی و اندازه آن و محل آن و مدت زمانی که از پارگی گذشته، متفاوت است. سن، بیماریهای دیگری که ممکن است داشته باشید و اینکه شما زندگی پرتحرکی دارید یا معمولا فعالیت بدنی زیادی ندارید در تصمیم پزشک برای انتخاب نوع درمان شما موثر است.

یک سوم خارجی منیسک دارای خونرسانی خوبی است و پارگی هایی که در این قسمت هستند ممکن است بطور خودبخودی یا با عمل جراحی ترمیم شوند.

دو سوم داخلی منیسک خونرسانی ندارد و بنابراین پارگی در این قسمت بهبود نمیابد چون بهبودی هر بافتی در بدن نیاز به رسیدن مواد غذایی به سلول های آن بافت از طریق خون دارد. درمان این پارگی ها معمولا با عمل جراحی است و چون حتی با بخیه زدن پارگی در این قسمت، پارگی جوش نمیخورد درمان جراحی به این صورت است که آن قسمت از منیسک پاره شده که بصورت یک زائده در کنار بدنه اصلی منیسک زانو قرار گرفته و موجب گرفتاری بیمار میشود از زانو خارج میشود.

به خارج کردن منیسک از زانو منیسکتومی Meniscectomy میگویند و به خارج کردن قسمت پاره شده منیسک از زانو منیسکتومی پارشیل Partial meniscectomy میگویند. البته باید به خاطر داشت که خارج کردن حتی قسمتی از منیسک از زانو میتواند موجب افزایش ناپایداری و در نهایت بروز ساییدگی و استئوآرتریت زانو شود. به همین خاطر انجام منیسکتومی فقط در مواردی از پارگی منیسک انجام میشود که این پارگی برای بیمار مشکلاتی مانند قفل شدن زانو، خالی کردن یا تورم مکرر زانو ایجاد کند.

 

درمان غیر جراحی

بلافاصله بعد از آسیب باید اقدامات زیر را برای بیمار انجام داد

• بیمار باید استراحت کند تا فشاری به زانو وارد نشود و بافت آسیب دیده فرصت بهبودی داشته باشد. ممکن است پزشک معالج به شما توصیه کند مدتی از عصای زیر بغل استفاده کنید.

• چند بار در روز زانو را با یخ سرد کنید. البته یخ را مستقیما روی پوست نگذارید.

• یک باند کشی را روی زانو ببندید تا زانو کمپرس شود. این فشار موضعی مانع از افزایش تورم شده و احتمالا میتواند مانع از خونریزی در بافت آسیب دیده شود.

• دراز کشیده و زانویتان را بالاتر از سطح قلبتان بگیرید تا تورم زانو کم شود.

• استفاده از داروی مسکن جهت کاهش درد و تورم.

 

درمان جراحی

امروزه درمان جراحی آسیب های منیسک معمولا توسط تکنیک آرتروسکوپی انجام میشود. در این روش پزشک از راه شکاف کوچکی که در روی پوست زانوی شما ایجاد میکند یک دوربین را وارد زانوی کرده تا بتواند داخل زانو را مشاهده کند و سپس از راه شکاف های کوچک دیگر ابزار هایی را وارد زانوی شما میکند تا با کمک آنها قسمت پاره شده منیسک را بدوزد یا از زانوی شما خارج کند.

  

بعد از جراحی، پزشک شما ممکن است زانویتان را در یک بریس بگذارد و بعد از مدتی لازم است تا شما با کمک فیزیوتراپ با انجام حرکاتی در زانو حرکت و قدرت زانویتان را بازپروری کنید. ابتدا از ورزش هایی استفاده میشود تا حرکات زانوی شما را بهتر کند و بعد از مدتی حرکات ورزشی برای تقویت ماهیچه های اطراف زانو به شما آموزش داده میشود تا قدرت عضلات اطراف زانو را بیشتر کنید. این بازپروری معمولا با کمک و آموزش فیزیوتراپ انجام میشود ولی انجام مرتب و درست آن به عهده خود شما بوده و بیشتر در خانه انجام میشود .

منبع: ایران ارتوپد

منیسک زانو

بین کندیل های استخوان ران و پلاتوی تیبیا دو ساختار نیمه حلقوی قرار گرفته اند که به آنها منیسک Meniscius میگویند. جنس منیسک ها فیبروکارتیلاژ است یعنی هم شبیه غضروف و هم شبیه رباط است.
یک منیسک بر روی نیمه خارجی پلاتوی تیبیا قرار گرفته و به آن منیسک خارجی یا لترال Lateral meniscus میگویند. منیسک خارجی به شکل یک قرص است. سطح پایینی آن که روی پلاتوی تیبیا مینشیند صاف بوده و سطح بالایی آن که در زیر کندیل خارجی ران قرار میگیرد مقعر است.

 

منیسک داخلی Medial menisci بر روی نیمه داخلی پلاتوی تیبیا قرا دارد و به شکل یک نعل اسب است که طرف باز نعل آن در طرف رباط های صلیبی قرار دارد. سطح پایین منیسک داخلی هم که بر روی پلاتوی تیبیا قرار گرفته است صاف بوده و سطح بالایی آن که با کندیا داخلی ران در تماس است مقعر است.
دور تا دور منیسک ها در زیر به توسط رباط های محکمی به لبه پلاتوی تیبیا چسبیده و محکم شده است.
مهمترین وظایف منیسک عبارتند از:

1- سطح کندیل های ران گرد و مدور است ولی سطح بالایی پلاتوی تیبا مقعر نیست. در واقع مانند این است که یک توپ بر روی یک سطح صاف قرار گرفته است. مفصل زانو مانند مفصل ران پایداری استخوانی ندارد چون دو سطح استخوانی که مقابل یکدیگر هستند مقعر و محدب نیستند. در نتیجه این دو سطح کاملا بر روی یکدیگر قرار نگرفته و نیروهای وارده به مفصل نمیتواند در تمام سطح کندیل و پلاتو پخش شود.
منیسک ها با پر کردن فضای خالی بین کندیل و پلاتو موجب میشوند تا در عمل سطح بالایی پلاتو مقعر شده و تماس کامل و یکنواختی با کندیل ران داشته باشد و در نتیجه نیروهای وزن بطور متعادل و یکنواخت بین کندیل و پلاتو توزیع شوند.

 2- با درست کردن یک سطح مقعر در بالای پلاتوی تیبیا که کندیل های را در داخل آن قرار میگیرند در واقع به نوعی جلوی حرکات و لغزش جانبی کندیل ها بر روی پلاتو گرفته شده و پایداری زانو افزایش میابد.

3- جنس منیسک قابلیت ارتجاعی زیادی داشته و مانند یک بالشتک یا یک فنر بین دو استخوان قرار گرفته و نیروهای ضربه ای که به مفصل زانو وارد میشود ( مانند وقتی که میجهیم یا میدویم و به زمین برخورد میکنیم) را جذب میکند در واقع منیسک یک جذب کننده شوک و ضربه است.

حاشیه بیرونی منیسک ها حاوی رگ های خونی است و در صورتیکه بدنبال ضربه پاره شوند قابلیت ترمیم دارند. این قسمت را ناحیه قرمز مینامند. قسمت های داخلی تر منیسک رگ خونی ندارد و تغذیه آن فقط از طریق انتشار موارد از مایه سینوویال است. این قسمت از منیسک اگر پاره شود قابلیت ترمیم ندارد. به این ناحیه قسمت سفید منیسک میگویند. 

 

 

در تصویر بالا نواحی قرمز و سفید منیسک دیده میشود

 

منبع: ایران ارتوپد

قفل شدگی زانو و روشهای درمان آن

خبرگزاري فارس: قفل شدگي زانو از شايع ترين شکايات افراد است که به عللي چون آرتروز و زمين خوردن صورت مي‌پذيرد که با تشخيص توسط آرتوسکوپي مي‌توان با روش‌هاي فيزيوتراپي از جمله تجويز سرما و گرما درماني، برق درماني و تجويز ورزش‌هاي ويژه آن را درمان کرد.

 

سيد احمد رئيس السادات، دبير انجمن طب فيزيکي و توانبخشي ايران با اشاره به علل ‌و روش‌هاي درمان قفل شدگي زانو در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، اظهار داشت: پيشگيري از زمين خوردن در زمين‌هاي يخ زده و لغزنده از آسيب‌هاي زانو و قفل شدگي جلوگيري مي‌کند.

برداشتن گام کوتاه

وي افزود: استفاده از کفش‌هاي مناسب با کفي آجدار و پاشنه مناسب، استفاده از عصا، برداشتن گام‌هاي کوتاه و مطمئن و انجام ورزش‌هاي تقويتي و تعادلي در سالمندان از احتمال زمين خوردن در معابر لغزنده مي‌کاهد.

شايع ترين عارضه قفل شدگي
رئيس السادات ادامه داد: يکي از شکايات شايع در بيماران مراجعه کننده به کلينيک‌هاي طب فيزيکي و توانبخشي قفل شدن مکرر زانو‌ها است.
 
منيسک يک از علت‌هاي قفل شدگي زانو

وي گفت: قفل شدگي زانو علل گوناگوني دارد براي مثال ممکن است در موارد پيشرفته آرتروز، قطعه‌اي از استخوان ران جدا شده و در فضاي مفصلي زانو ،سر،گردان شود، همچنين آسيب‌هاي منيسک‌هاي زانو از علل قفل شدگي و تورم تأخيري زانو به شمار مي‌روند.
 
آهکي شدن بخشي از کپسول مفصلي زانو

عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي تصريح کرد: يکي ديگر از علل اين شکايت، آهکي شدن بخشي از کپسول مفصلي زانو است به اين صورت که حين حرکات خم و راست شدن زانو، اين بخش بين استخوان‌ها گير افتاده و ايجاد درد شديد و احساس قفل شدگي مي‌کند و گاهي توده‌هاي چربي اطراف زانو ممکن است بين قطعات استخواني گير افتاده و ايجاد درد و قفل شدگي کند.

تشخيص قفل شدگي زانو با آرتروسکوپي

وي افزود: شرح حال و معاينه باليني، عکس و MRI و در نهايت انجام آرتروسکوپي به مشخص شدن علت قفل شدگي زانو کمک مي‌کند.

درمان قفل شدگي زانو متفاوت است

رئيس السادات بيان داشت: درمان و توانبخشي در قفل شدگي زانو بر اساس علت به وجود آورنده آن متفاوت است گاه مي‌توان با استفاده از درمان‌هاي فيزيوتراپي از جمله تجويز سرما و گرما درماني، برق درماني و تجويز ورزش‌هاي ويژه براي تقويت عضلات اطراف زانو به خصوص عضله چهار سر ران و عضلات نزديک کننده و خم کننده ران‌ها و نيز تمرينات کششي عضلات خارج ران‌ها پيش از اينکه مفاصل زانو دچار تخريب شديد و پيشرفته شوند درد بيمار را کاهش و سبب بهبود عملکرد وي شد.

انجام جراحي در آرتروزهاي پيشرفته

وي گفت: در موارد آرتروز پيشرفته و نيز آسيب منيسک در جوانان ورزشکار يا مواردي که علاوه بر منيسک‌ها بخش‌هاي ديگر مانند رباط‌‌هاي صليبي نيز دچار پارگي شده‌اند ممکن است انجام اعمال مختلف جراحي ضروري باشد.

قفل شدگي زانو به دليل زمين خوردن

دبير انجمن طب فيزيکي و توانبخشي ايران بيان داشت: نکته مهم براي پيشگيري از قفل شدگي زانو؛ پيشگيري از زمين خوردن و  آسيب‌هاي ناشي از سر خوردن در محيط هاي لغزنده همچون زمين‌هاي برفي و يخ زده است.

استفاده از کفش مناسب

عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي ادامه داد:  از جمله اقدامات مفيد ديگر براي پيشگيري از زمين خوردن مي‌توان به استفاده از کفش‌هاي مناسب با کفي آجدار و پاشنه مناسب و استفاده از وسايل کمکي حرکت همچون عصا (به خصوص در مبتلايان به آرتروز)، آموزش برداشتن گام‌هاي کوتاه و مطمئن و انجام ورزش‌هاي تقويت عضلات کمر، کمربند لگني و اطراف زانوها و نيز انجام تمرينات تعادلي در سالمندان اشاره کرد.

گرم کردن صحيح بدن قبل از مسابقات

وي خاطرنشان کرد: انجام ورزش در زمين‌هاي مناسب و آماده و نيز گرم کردن صحيح بدن و ورزش‌هاي کششي پيش از انجام مسابقات  از جمله مواردي است که از شيوع آسيب منيسک زانوها در ورزشکاران مي‌کاهد.

منبع:دکتر بیژن فروغ