فتق دیسک بین مهره ای

 

علائم و نشانه‌های فتق دیسک

 

آسیب‌های خفیف دیسک معمولاً درد موضعی ایجاد می‌کنند که می‌تواند به علت صدمه قسمت محیطی دیسک باشد و یا به علت التهاب هسته دیسک که هنوز به مرحله فتق نرسیده‌است ولی به علت فشار ثانویه به اطراف، درجاتی از درد را ایجاد می‌کند.این حالت آسیب جدی محسوب نمی‌شود، مگر اینکه با ادامه نیروهای غیرطبیعی باعث ازهم گسیختگی لایه محیطی و بیرون زدگی هسته دیسک و فشار به رباط طولی پشتی, نخاع و اعصاب نخاعی گردد.در این موارد، با توجه به میزان فشار به ریشه‌های عصبی حالات متفاوتی از درد را ایجاد می‌کند.

درصورت فشار به ریشه‌های عصبی در ناحیه کمر به علت فتق دیسک، درد ریشه عصب یا درد انتشاری ایجاد می‌گردد که می‌تواند تا کل اندام تحتانی امتداد یابد.البته چون در ناحیه کمر دیسک‌های بین مهره ای L4–L5 و L5–S1 بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرند بنابراین بیشتر درد   عصب سیاتیک که مربوط به پشت اندام تحتانی است بوجود می‌آید. دردهای ناشی از ریشه عصب(درد انتشاری)همچون سیاتیک با خم کردن ستون فقرات، نشستن، انجام فعالیت، سرفه و عطسه افزایش و با استراحت کاهش می‌یابد. اما باید توجه داشت که مسیر انتشار درد به محل دیسک دچار فتق شده در ستون فقرات دارد. دیسک‌های ناحیه مهره‌های گردنی درد انتشاری در بازو و ساعد و انگشتان دست ایجاد می‌کنند.

درد انتشاری و علائم بالینی به اشکال مختلف توسط بیمار احساس و بیان می‌گردد. گاهی بصورت گزگز سوزش و بیحسی در قسمتی از اندام احساس و بیان می‌شود. در ۵۰ ٪از موارد که بیرون زدگی دیسک کم است ممکن است هیچگونه علائمی در نزد بیمار وجود نداشته باشد.اکثر پارگی و فتق دیسک‌ها در قسمت کناری-خارجی اتفاق می‌افتد بهمین علت انتشار درد و علائم به یک طرف اندام حرکتی (راست یا چپ) محدود می‌باشد البته گاهی فتق دیسک از نوع مرکزی است و درد در دوطرف وجود دارد.

محل فتق دیسک

     بیرون زدگی L5-S1 درستون فقرات کمری

 

در ۹۵ ٪ مواقع فتق دیسک‌ها در ناحیه بین مهره ۴و۵ کمری(L4-L5) یا بین ۵ کمری و اول خاجی(L5-S1) اتفاق می‌افتند. محل شایع بعدی دیسک بین مهره ۵ و ۶ گردنی است. در مهره‌های پشتی بسیار نادر است.فتق معمولاًدر قسمت کناری-خارجی رباط حلقوی٬ که نازک وضعیف است اتفاق می‌افتد. در این حال محتویات هسته مرکزی دیسک به ریشه عصبی زیرین فشار میاورد مثلاً فتق دیسک بین مهره گردنی ۵ و ۶ به ریشه عصب ۶ فشار آورده و علائم مربوط به این عصب در دست ظاهر می‌گردد.

گردنی

در مهره‌های ۵ و ۶ شایعتر است و درد وعلائم به شانه و کتف و تا انتهای انگشتان می‌تواند منتشر شود.

پشتی

بعلت پایداری بسیار زیاد مهره‌های پشتی فتق دیسک در این ناحیه نادر است.

کمری

درد و علائم در ناحیه سُرین و ران و تا انتهای انگشتان بوده و در حقیقت در مسیر عصب سیاتیک گسترش می‌یابد. در گرفتاری عصب‌های خارجی ممکن است بیمار علائم بی اختیاری ادرار و مدفوع پیدا نماید.

درمانفتق دیسک

• استراحت در بستر به‌ هنگام‌ مرحله‌ حاد بیماری،‌ حداقل‌ 2 هفته‌ در رختخواب‌ استراحت‌ کنید. فعالیتهای‌ طبیعی‌ خود را با رو به‌ بهبود گذاشتن‌ علایم‌ مجدداً آغاز کنید. استراحت‌ طولانی ‌مدت‌ در رختخواب‌ به‌ هیچ‌ عنوان‌ توصیه‌ نمی‌شود. در بسیاری‌ از موارد، خود به‌ خود بهبود می‌یابد. از دراز کشیدن به صورت دمر و خوابیدن با بالشهای بزرگ و ضخیم همیشه باید اجتناب نمود. مصدوم را در یک سطح صاف و محکم در راحت ترین وضعیت ممکن بخوابانید.

• در 72 ساعت‌ اول‌ و گاهی‌ نیز در ادامه‌، کیسه‌ یخ‌ روی‌ ناحیه‌ دردناک‌ قرار دهید (در صورت‌ مؤثر بودن‌). یخ موضعی برای کاهش درد و گرفتگی استفاده می‌شود).

• وارد آوردن‌ کشش‌ در منزل‌ یا در بیمارستان‌ (گاهی‌ توصیه‌ می‌شود). استفاده از کشش متناسب (5 الی 8 پوند و وزنه) جهت تسکین درد در فتق صفحات بین مهره‌ای گردن.

• بازتوانی‌ برای‌ تقویت‌ عضلات.‌ اجرای نرمشهای انبساطی پیشرونده عضلانی و سایر روشهای کاهش تنش نیز سودمند است.

• روان درمانی با مشاوره‌ برای‌ فراگیری‌ روش‌های‌ مقابله‌ با درد مداوم‌ و کلافگی‌

• حرارت درمانی عمقی ماورای صوتی و بکارگیری حرارت موضعی مرطوب. به‌ جای‌ این‌ کار می‌توانید از لامپ‌ گرمایی‌، دوش‌ یا حمام‌ آب‌ داغ‌، کمپرس‌ آب‌ داغ‌، یا صفحات‌ گرم‌کننده‌ برای‌ تخفیف‌ درد استفاده‌ کنید.

 

منبع: ویکی پدیا و دانشنامه رشد

 

دیسک بین مهره ای

دیسک بین مهره ای همانطور که از اسمش پیدا است به شکل یک دیسک یا یک استوانه کم ارتفاع است که بین مهره ها قرار میگیرد.

دیسک بین مهره ای مثل لاستیک قابلیت ارتجاعی و تغییر شکل دارد. آنها در واقع ضربه گیر ستون مهره هستند و موقعیکه شما میدوید یا میجهید ضربات و فشارهایی که به ستون مهره وارد میشود در دیسک ها جذب و مستهلک میشود. ارتفاع دیسک های بین مهره های بالایی کم بوده و هر چه به قسمت های پایین تر ستون فقرات میرویم ارتفاع و کلفتی دیسک بیشتر میشود. ارتفاع دیسک بطور متوسطی یک سانتیمتر است.

دیسک از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت محیطی و یک قسمت مرکزی. قسمت محیطی که به آن آنولوس فیبروزوس میگویند به شکل یک حلقه کلفت و محکم ولی قابل انعطاف مثل لاستیک است. قسمت مرکزی در داخل قسمت محیطی قرار داشته و نرم و ژله ای است. به این قسمت مرکزی نوکلئوس پولپوزوس میگویند و خاصیت اصلی دیسک یعنی خاصیت جذب کننده شوک و ضربه بخاطر همین قسمت است.

گرچه مهره ها و دیسک بین مهره ای محکم به یکدیگر چسبیده اند ولی انعطاف دیسک بین مهره ای موجی میشود تا مهره های بالایی و پایینی آن بتوانند نسبت به هم حرکت کنند. دو مهره میتوانند نسبت به هم به طرف جلو یا عقب و یا به طرفین خم شوند و یا نسبت به هم بچرخند.

در پارگی دیسک بین مهره ای در واقع قسمت قسمتی از حلقه آنولوس فیبروزوس پاره میشود و محتویات داخلی آن یعنی نوکلئوس پولپوزوس به بیرون از آن راه پیدا میکند. به این بیرون زدگی محتویات داخلی دیسک، فتق دیسک میگویند. این بیرون زدگی میتواند به نخاع یا ریشه های عصبی فشار آورده و موجب بروز علائم سیاتیک شود.

  از چپ به راست مراحل پاره شدن آنولوس فیبروزوس و بیرون زدگی نوکلئوس پولپوزوس دیده میشود

منبع: دکتر مهرداد منصوری

فتق دیسک کمر چیست؟

 

همه ما یک بار در زندگی‌مان درد کمر را تجربه کرده‌ایم. شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد. این درد بسیار آزاردهنده است و گاهی مدت‌ها طول می‌کشد. یکی از دردهای شایع کمر فتق‌ دیسک‌ کمر است…

گاهی بیماری آنقدر شدید و دردناک می‌شود که روند زندگی انسان مختل و امکان حرکت از او گرفته می‌شود و حتی به جراحی هم نیاز پیدا می‌کند.

 

دیسک بین مهره ای یک ماده ژلاتینی نسبتا نرم است که فشارهای وارد شده روی مهره‌ها را به طور یکنواخت پخش و حرکت مهره‌ها را روی یکدیگر آسان می‌کند و باعث خم و راست شدن یا چرخش کمر می‌شود. یک حرکت ناگهانی یا برداشتن اجسام سنگین ممکن است باعث آسیب به این ناحیه و فتق دیسک بین مهره‌ای شود. 

اغلب به طرف پشت یا چپ و راست اتفاق می‌افتد و باعث انتشار درد به پای همان طرف یا طرف مقابل می‌شود ولی معمولا درد در همان طرف که فتق رخ داده متمرکز می‌شود.

 

این عارضه معمولا خود را با چه علایمی نشان می‌دهد؟

 

علایم به شدت آسیب وارده به مهره و فشار روی عصب مربوطه بستگی دارد. مثلا اگر صدمه بین مهره ۴ و ۵ کمری باشد، فشار روی ریشه پنجم کمری بیشتر است. فشار در این قسمت باعث می‌شود حرکت شست پا به طرف بالا مختل شود و درد از طرف کمر به طرف ساق پا انتشار پیدا کند. شایع‌ترین علامت فتق دیسک کمر درد پا و ساق است و پزشک با توجه به علایم بیمار و درد متوجه می‌شود کدام مهره آسیب‌ دیده است.

 

 

تأثیر درمان به موقع فتق دیسک کمر

فتق دیسک کمر چگونه درمان می‌شود؟

اگر بیمار علایم عصبی واضحی ندارد و اختلال‌های انگشتان حرکتی پا و مشکلات اسفنکتری و ادراری هم ندارد بیمار اورژانسی نیست و درمان بسیار راحت است و شامل تمرین‌های کششی یا بستن کمربندهای مخصوص است تا بتوان کشش لازم را در ناحیه کمر ایجاد کرد.

داروهای مسکن و کورتونی هم تجویز می‌شود ولی بیماران باید به طور مرتب کنترل شوند تا مطمئن شویم بیماری پیشرفت نمی‌کند. گاهی لازم است بیماران استراحت کنند. استراحت بیمار تا زمانی است که التهاب برطرف شود. فشار دیسک به عصب باعث تورم عصب می‌شود و التهاب ایجاد می‌کند. برای کاهش التهاب توصیه می‌شود بیمار به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت یا حداکثر ۷ تا ۱۰ روز همراه با تمرینات کششی استراحت کند ولی استراحت طولانی‌مدت را به هیچ‌وجه توصیه نمی‌کنیم چون باعث ضعف عضلات می‌شود. در صورت فشار روی ریشه عصب و پیشرفت بیماری، شاید عمل جراحی لازم نشود ولی ما جراحان تا جایی که ممکن است سعی می‌کنیم ازعمل جراحی اجتناب کنیم.

اگر بیمار به موقع برای درمان اقدام نکند چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

در صورتی که بیمار به موقع برای درمان اقدام نکند حتی در صورت عمل جراحی ممکن است نتیجه مطلوبی حاصل نشود و متاسفانه مشکلات ادراری و اسفنکتری برایش به وجود آید. این مرحله از بیماری معمولا علامت خوبی نیست و به‌تدریج پاها ضعیف می‌شوند و شاید هیچ موقع حالت طبیعی و اولیه خود را پیدا نکنند.

 

توجه:

هر درد کمری به معنای فتق دیسک کمر نیست و هر فتق دیسک کمری نیاز به عمل جراحی ندارد. عمل جراحی آخرین مرحله درمانی است. بسیاری از افراد جامعه از درد کمر رنج می‌برند. برای تشخیص دردهای کمر لازم است یک گروه شامل جراحان ارتوپد، مغز و اعصاب، روان‌پزشک و مددکار اجتماعی با هم کار کنند. خیلی از مواقع مسایل اجتماعی، عصبی و روانی در پیدایش درد دخیل هستند و همیشه باید این مسایل را مدنظر قرار دهیم.

سیاتیک از علل مهم کمر درد و درد اندام تحتانی است

آیا سیاتیک به علت هرنی دیسک یا فتق دیسک بین مهره ای و بدنبال پارگی دیسک ایجاد میشود

سیاتیک چیست. اگر ناگهان دچار کمردرد ی شده اید که همراه با آن درد به باسن و پشت ران و ساق شما هم انتشار پیدا میکند به احتمال زیاد دچار وضعیتی شده اید که به آن سیاتیک Sciatica میگویند. سیاتیک به درد های تیر کشنده ای میگویند که از پشت باسن شروع شده و به پشت ران و ساق و گاهی کف پا تیر میکشد.

 

علت سیاتیک چیست

سیاتیک بیشتر در سنین 50-30 سالگی بوجود میاید و علت عمده آن پاره شدن دیسک بین مهره ای است. بدنبال وارد شدن فشار بیش از حد به ستون مهره، قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا میکند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق میگویند.

 

مهمترین مشکلی که در فتق دیسک بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به   ریشه های عصبی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار وارد میکند. همچنین تماس مواد شیمیایی تشکیل دهنده قسمت ژلاتینی دیسک با ریشه های عصبی موجب تحریک و التهاب آنها میشود. این فشار و التهاب عصب موجب بروز علائم سیاتیک میگردد. در ستون مهره کمری این تغییرات بیشتر در دیسک بین مهره های 3 و 4 و دیسک بین مهره های 4 و 5 ایجاد میشود.


هرنی یا فتق دیسک معمولاً بعد از فعالیت هایی مانند بلند کردن یا هل دادن جسم سنگین یا خم شدن یا چرخیدن ناگهانی بوجود میاید. بطور متوسط از هر 50 نفر یک نفر در طول عمرش دچار هرنی دیسک میشود و از این تعداد در 25-10 درصد آنها علائم بیماری ممکن است بیش از شش ماه ادامه یابد.

منبع:ایران ارتوپد

دیسک کمر,فتق دیسک,سیاتیک

 

امروزه بسياري از افراد از ديسك كمر، فتق ديسك و سیاتیک رنج مي برند . اين درد ها معمولا در افراد مسن به علت بالا رفتن سن و تغييرات ايجاد شده در هورمون ها و استخوان ها چيزي معمولي به شمار مي آيد در حاليكه اگر منشاء اين دردها را تشخيص دهيم در هنگام پيري و كهولت كمتر دچار اين مشكلات خواهيم شد. چيزي كه جلب توجه مي كند اينست كه افراد جوان نيز به همين درد ها گرفتار هستند كه علت اصلي آن زندگي ماشيني و كم تحركي است كه در زندگي ما بوجود آمده اما علت هاي ديگري نيز در بوجود آمدن آن نقش دارند . 

ناهنجاري جسماني مزيد بر علت است كه به مرور در افراد به علت شيوه ي غلط زندگي ( خوابيدن، راه رفتن ، نشستن ، كار كردن و... ) ايجاد مي شود.

ناهنجاري جسماني چيست؟

ناهنجاري يعني هر تغيير شكلي كه در رابطه با وضعيت نرمال در بدن فرد ايجاد شود.

بدن زماني استاندارد است كه:

1 - اندام سالم باشد ( دو دست و دو پا )

2- فرد وقتي مي ايستد در هيچ قسمت از بدنش احساس فشار و خستگي نكند.
 3 -احساس درد نداشته باشد .
4- نقاط شاخص بدن روي خطوط افقي و عمودي قرار گيرد.


لذا براي رفع و پيشگيري از ابتلا به اين ناهنجاري ها بايد از علم حركات اصلاحي كمك گرفت.
حركات اصلاحي شاخه اي از علم تربيت بدني است كه اهدافش شناسايي، پيشگيري و اصلاح ناهنجاري هاي جسماني فرد است . در واقع حركات اصلاحي به مجموعه حركات كششي و تقويتي گفته مي شود كه بمنظور پيشگيري و اصلاح ناهنجاري ها ي جسماني ( كشش عضلات ، افزايش دامنه ي حركتيمفاصل و تقويت عضلاتي كه ضعيف شدند) انجام مي گيرد.

 

حركات اصلاحي معمولا از سن نه سالگي شروع مي شود زيرا بدن از نظر شكل تقريبا شبيه بزرگسالان است .
براساس نتايج طرح اجرايي سنجش ناهنجاري هاي قامتي بين دانش آموزان پايه ي دوم راهنمايي و اول متوسطه سال تحصيلي 85/86 در سطح شهرستان مريوان توسط اينجانب صورت گرفته است ، متاسفانه آماردانش آموزاني كه از مشكل ناهنجاري قامتي رنج مي برند در سطح وسيع و بالايي بوده و تكان دهنده و قابل تامل است .

 

دانش آموزان دوم راهنمايي از 551 نفر ، 418 نفر 
دانش آموزان اول متوسطه از 459 نفر ، 417 نفر

 

اين معضل به حق كه قابل توجه بوده ومي طلبد كه خانواده ها و خود دانش آموزان و مسئولين آموزش وپرورش در راه كاهش اين آمار گامهاي موثري بردارند.


ضرورت دارد همكاران محترم و پر تلاش تربيت بدني نيز دانش آموزان را با فرهنگ درست وصحيح عادات زندگي، آشنا سازند و اهميت حركات اصلاحي را براي دانش آموزان تشريح كنند تا در آينده شاهد سلامتي ، زيبايي و بقاي عمر افراد جامعه باشيم و بتوانيم مادراني سالم وبا نشاط را پرورش دهيم زيرا كه به حق دختران وزنان قشر آسيب پذيرتر جامعه هستند.

نحوه قرار گرفتن بدن وشناخت آن

خوب ایستادن/خوب راه رفتن وخوب نشستن علاوه بر اینکه شکل حرکتی ما را زیبا میکند کارایی بدن را بیشتر و خستگی را کمتر می نماید.
رسیدن به چنین وضعیتی که بدن با کارایی بیشتر وخستگی کمتر همرا ه باشد با چگونگی مکانیک بدن ارتباط دارد.مکانیک بدن به هماهنگی وتناسب قسمتهای مختلف بدن گفته میشود.
برای آنکه بتوان از عضلات بدن به نحو احسن استفاده کرد وبرای عضلات هماهنگی لازم را در قسمتهای مختلف بدن فراهم کرد این شناخت(درک بدن در فضا)لازم وضروری است.
منظور از طرز قرار گرفتن بدن یک حالت مشخص وبدون حرکت نیست بلکه حالتهای مختلفبدن همیشه وبا هر حرکت تغییر می کند.

 

برای نحوه قرار گرفتن بدن نمی توان یک استاندارد بین المللی وخاصی را ارایه دادولی دادن اطلاعاتی در ارتباط با چگونگی مکانیک بدن در حالتهای مختلف و نحوه استفاده صحیح بدن در حالتهای حرکتی گوناگون می تواند مورد استفاده قرار گرفته و مفید واقع شود.

اصول راه رفتن

هنگام پیاده روی سریع ممکن است بدن از وضعیت صحیح خارج شود یا عضلات سفت شوند. برای اینکه بتوانید به خوبی پیاده روی سریع را تجربه کنید باید ابتدا با روش های صحیح پیاده روی عادی و آهسته آشنا شوید.

ایستادن بازتابی از راه رفتن است

وضغیت و حالت شما هنگام ایستادن به طور کلی به وضعیتی که هنگام راه رفتن از خود نشان می دهید شباهت دارد. به عنوان مثال، اگر قوس کمرتان هنگام ایستادن افزایش یافته یا سرتان به جلو خم شود، این اختلال در تعادل به طور معمول هنگام راه رفتن نیز وجود خواهد داشت. اگر تمایل داشته باشید قدمتان را هنگام ایستادن سفت و محکم بگیرید، درراه رفتن تان نیز، این حالت را منعکس می کنید. اگر بدن را هنگام ایستادن خم کنید، این وضعیت را هنگام راه رفتن نیز به خود میگیرید. از این رو، مهم است از تمایل های بدنتان آگاهی داشته باشید.

ایستادن را آزمایش کنید

در کنار یک آیینه ی تمام قد، به پهلو بایستید. اگر بتوانید از دو آیینه استفاده کنید، بهتر است. این دو آیینه را با زاویه ای نسبت یه یکدیگر قرار دهید تا بتوانید هنگام ایستادن در کنار آیینه، نمای نسبتا کاملی از خود را ببینید.

تنفس عمیق انجام دهید. هنگام عمل بازدم، بدنتان را راحت بگیرید و هر گونه فشار درونی را از آن خارج کنید. وضعیت مشخصی از ایستادن را که پس از سپری کردن یک روز دشوار به خود میگیرید، در آیینه نمایش دهید. نواحی اصلی بدن را به عنوان سلسله بلوک هایی در نظر بگیرید که روی یکدیگر قرار گرفته اند، یک بلوک را برای سر، یکی را برای تنه، یکی برای لگن و برای هر زانو و پا، یک بلوک دیگر را در نظر بگیرید. از نحوه ی قرار گیری "بلوک ها" روی یکدیگر و ارتباط آن ها با همدیگر آگاهی یابید. سپس راستای قرار گیری" بلوک های" بدنتان را از جلو و پهلو بررسی کنید.

 

زانو های خود را بررسی کنید.
A) زانو ها بطور بسیار مناسب، باید در آرامش کامل قرار داشته و نسبتا صاف باشند.

B) آنها نباید قفل شده و سفت گرفته شوند یا به عقب متمایل شده باشند.

C) آنها نباید بیش از حد به جلو خم شده باشند. نکته: اگر زانوهای شما قفل و سفت شده یا به جلو خم شده اند، آنها را حرکت داده و جابه جا کنید تا بدون اینکه قفل شوند، صاف شده و در وضعیت مناسب قرار گیرند. توجه داشته باشید که آیا این حالت بر کج شدن لگن شما به جلو یا عقب تاثیر می گذارد یا نه؟

 

منبع: بدن سازی

 

هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای گردن چگونه ایجاد میشود؟

ستون فقرات از پشت سر هم قرار گرفتن مهره ها تشکیل شده است. هر مهره از یک استوانه کم ارتفاع استخوانی به نام جسم مهره تشکیل شده که در پشت آن حلقه ای استخوانی قرار گرفته است (البته مهره های اول و دوم گردنی فقط یک حلقه هستند). روی هم قرار گرفتن حلقه های استخوانی مهره ها یک لوله عمدتا استخوانی را میسازد که نخاع را درون خود جا داده و از آن محافظت میکند.

از دو طرف نخاع در هر مهره دو ریشه عصبی خارج میشود که از راه یک سوراخ به نام فورامن Foramen از ستون مهره خارج میشود.

دیسک بین مهره ای بافتی به شکل استوانه کم ارتفاع است که از جنسی شبیه غضروف ساخته شده است. دیسک در بین مهره ها قرار گرفته، خاصیت ارتجاعی داشته و حرکات آنها را تسهیل و تنظیم میکند.

دیسک از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت محیطی و یک قسمت مرکزی. قسمت محیطی که به آن آنولوس فیبروزوس Anulus fibrosus میگویند به شکل یک حلقه کلفت و محکم ولی قابل انعطاف مثل لاستیک است. قسمت مرکزی در داخل قسمت محیطی قرار داشته و نرم و ژله ای است. به این قسمت مرکزی نوکلئوس پولپوزوس Nucleus pulposus میگویند و خاصیت اصلی دیسک یعنی خاصیت جذب کننده شوک و ضربه بخاطر همین قسمت است.

بدنبال وارد شدن فشار بیش از حد به ستون مهره، قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا میکند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق میگویند. مهمترین مشکلی که در فتق دیسک بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به ریشه های عصبی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار وارد میکند. همچنین تماس مواد شیمیایی تشکیل دهنده قسمت ژلاتینی دیسک با ریشه های عصبی موجب تحریک و التهاب آنها میشود. این فشار و التهاب عصب موجب بروز علائم بالینی در بیمار میشود.

شیوع فتق یا هرنی دیسک ها در گردن کمتر از کمر است. علت آن ساختمان خاص مهره های گردنی و قدرت بالای رباطی است که در پشت، مهره ها و دیسک ها قرار گرفته و از آنها محافظت میکند.

هرنی یا فتق دیسک گردنی بیشتر در سنین جوانی دیده میشود. شیوع آن در مردان و بخصوص سیگاریها فراوان تر است و بیشتر در دیسک بین مهره های 5 و 6 گردنی و در دیسک بین مهره های 6 و 7 گردنی دیده میشود.

منبع:ایران ارتوپد

پیشگیری از فتق دیسک

 

پیشگیری ودرمان فتق دیسک

•  زمانی فردی مبتلا به فتق دیسک می‌شود که دیسک آبش را از دست بدهد و دیگر حالت بازی‌پذیری نداشته باشد و با یک حرکت نابه‌جا رشته‌های دیسک پاره شود و هسته دیسک (غضروف) بیرون بیاید. در این شرایط می‌گوییم فرد دچار فتق دیسک شده است، درست مانند تخم مرغی که فرض کنیم سفیده آن در حکم رشته‌های دیسک است و وقتی پاره می‌شود زرده یا همان هسته دیسک بیرون می‌آید.

• اگر می‌خواهید دیسکی سالم داشته باشید باید هر نیم ساعت وضعیت ایستا یا ثابت خود را تغییر دهید و بیشتر از نیم ساعت در یک وضعیت نمانید. به یاد داشته باشید که فشار ثابت در یک فاصله زمانی زیاد برای دیسک مضر است. همچنین از خم شدن به مدت طولانی نیز خودداری کنید.

•  یکی از بهترین درمان‌ها، درمان علتی یا بیومکانیک است. در این درمان پزشک بعد از شناسایی علت بیماری به بیمار آموزش‌هایی برای حذف علت‌ها می‌دهد و بیمار می‌تواند بعد از چند جلسه بازتوانی سلامتی خود را به دست آورد. به طور مثال فردی به دلیل بد نشستن یا بی‌تحرک بودن دچار چنین دردی شده است، پزشک در این زمینه با دادن آموزش‌هایی به بیمار کمک می‌کند. درمان بعدی، درمان اختلالات مربوط به مهره‌ها- فتق دیسک، شلی رباط‌ها و ضعف عضلانی ناشی از وضعیت بدن در حین کار- است. در این موارد از بازتوانی، فیزیوتراپی و راه‌های دیگر درمان استفاده می‌شود.

• حدود ۹۵ درصد این افراد با این روش‌ها سلامت خود را به دست می‌آورند اما به حدود پنج درصد مبتلایان در صورتی که سه علامت زیر را داشته باشند جراحی توصیه می‌شود. درد طولانی مدت و تمام نشدنی، نا‌توانی در کنترل ادرار و مدفوع و آب شدن عضلات.

• درد پا هم می‌تواند نشانه فتق دیسک باشد، به شرط آنکه این درد از کمر به باسن، پا و انگشتان پا منتقل شود و فرد در ناحیه کف پای خود احساس درد و مورمور شدن داشته باشد.

• خانم‌ها به دلیل بارداری و وزن زیاد جنین به انحنای کمرشان فشار می‌آید. بنابراین باردای‌های مکرر و اضافه وزن زیاد در این دوران می‌تواند یکی ازعوامل ایجاد فتق دیسک در خانم‌ها باشد.بهتر است از نگهدارنده‌های نوزاد استفاده کنند و آن را به سمت پهلوهایشان ببندند تا فشار کمتری به کمر و ستون فقراتشان وارد شود.

• تا حد امکان از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنند و به جای بلند کردن، اجسام سنگین را هل بدهند. اگر هم مجبور هستند جسم سنگینی را بلند کنند ابتدا آن را بغل و به کمرشان نزدیک کنند و بعد کم کم پاها را صاف کنند و بایستند. توجه داشته باشید هر چقدر بار به بدن و ستون فقرات نزدیک‌تر باشد فشار کمتری به ستون فقرات وارد می‌شود.

• بهتر است به جای زمین روی صندلی بنشینید، به گونه‌ای که وزنتان روی نشیمنگاه و به طور کامل و قرینه توزیع شود. بهتر است پاهایتان را روی هم بیندازید و انتهای کمرتان را به موازات پشتی صندلی قرار دهید. از زیر پایی استفاده کنید. بهتر است صندلیتان دسته‌دار باشد تا بتوانید دستتان را روی آن قرار دهید. هر نیم ساعت یک بار بلند شوید و حداقل یک دقیقه راه بروید. بهتر است صندلی تا شانه شما را در برگیرد و ارتفاع صندلی تا کف زمین حدود ۸۰ سانتی‌متر باشد.