فیزیوتراپی

مشاهده فیلم های آموزشی 

بر روی لینک زیر کلیک کنید 

بهاره شقایق فرد

آشنايی با فيزيوتراپی

فيزيوتراپی يكی از شاخه های توانبخشی می باشد كه شامل شاخه های زير است :
     الكتروتراپی
     حرکت درمانی و مكانوتراپی
     آب درمانی يا هيدروتراپی

  الكتروتراپی
  دستگاه های مورد استفاده در الكتروتراپی با هدف كاهش درد ، كاهش اسپاسم ، كاهش چسبندگی ، بازآموزی و تقويت عضلات بيماران به صورت زير تقسيم بندی می‌شود :

1- استفاده از اشعه مادون قرمز (IR : Infer a Red)
   اشعه مادون قرمز جريانی با طول موج 1000 تا 40000 آنگسترم می‌باشد كه وقتی با بدن برخورد می كند به گرما تبديل شده و باعث افزايش جريان خون در نقطه درمان می‌شود و در نتيجه باعث بهبود تغذيه و دور شدن مواد زايدی كه به علت سيكل درد ايجاد شده‌اند می شود.

موارد كاربرد :
1- كاهـــش درد
2- كاهش اسپـاسم
3- كاهـش سفتـی
4- افزايش دامنه حركتی  
5- صدمات و ضايعات ورزشی
6- آماده سازی بيمار برای انجام حركات‌
 ورزشی‌ و تكنيكهای ‌درمانی

2- استفاده از کيسه داغ (HP : Hot Pack)
   كيسه مخصوصی است كه دارای گرمای مرطوب بوده و ضمن گرم نمودن ناحيه مورد درمان با خاصيت افزايش گردش خون در ناحيه درمان كاربردهای زير را دارد.

موارد كاربرد :
1- كاهش اسپاسـم
2- كاهــش درد
3- كاهش‌چسبندگی
4- کاهش سفتی بافت نرم
5- فزايش دامنه حركتی
6- كاهش گرفتگی عضله
7- آماده‌سازی‌‌ بيمار‌ برای‌ انجام‌ حركات‌ ورزشی‌ و تكنيكهای‌ درمانی

3- استفاده از امواج مافوق صوت (US : Ultra Sound)
   اشعه مافوق صوت با فركانس بيش از 20000 هرتز و شدت 0.5 تا 3 ولت بر سانتيمتر با عمق نفوذ حدود 5 سانتيمتر كه با ايجاد گرمای عمقی در بدن باعث افزايش گردش خون و نفوذ پذيری غشاء سلولی و نيز تخليه منطقه درمان از مواد دردزا می‌شود.

موارد كاربرد :
1- از بين بردن چسبندگـی
2- كاهش التهاب
3- كاهش اسپاسم عضلانی
4- كاهش درد و ...
5- آزاد‌سازی‌‌ بافت‌ از مواد دردزا
6- افزايش‌دامنه‌حركتی

4- استفاده از امواج دياترمی (SWD : Short Wave Diathermy , MWD : Micro Wave Diathermy)
   از انواع امواج كوتاه راديويی است که طول موج SWD مورد استفاده در فيزيوتراپی 11متر و فركانس آن 12.27 مگاسيكل می‌باشد.
   طول موج MWD مورد استفاده در فیزیوتراپی 12 متر و فرکانس آن 2450 مگاسیکل می باشد که باعث ایجاد گرمای عمیقی در ناحیه درمان می شود.

موارد كاربرد :
1- كاهش اسپاسم
2- كاهش درد
3- افزايش دامنه حرکتی

5- استفاده از جريان گالوانيک (Galvanic)
   در عضلاتی که به علت قطع عصب و يا ضايعه عصبی قادر به انقباض نيستند ، زمان تحريک بالايی لازم است تا جريان به همه فيبر های عضله برسد و باعث انقباض آن عضله شود و جريان گالوانيک با شدت 0.5 تا 2.5 ميلی آمپر ، ولتاژ کمتر از 100 ولت ، زمان تحريک 100 و 300 و 1000 و 3000 ميلی ثانيه را انتخاب کرده و باعث انقباض عضله می شوند.

موارد كاربرد :
1- ضايعات نخاعی
2- قطع عصب
3- نروپاتيهای شديد

6- استفاده از جريان فاراديک (FAR : Faradic)
   جريانی با زمان تحريك كوتاه است يعنی با زمان تحريك 0.1 و 0.3 و 1 و 3 ميلی‌ثانيه و در مواردی كه عصب سالم بوده ولی عضله توانايی لازم برای انقباض را ندارد به كار می رود.

موارد كاربرد :
1- سكته مغزی
2- بيماران ناتوان
3- بعد از تاندون ترانسفر
4- سالمندان ناتوان C.V.A
5- نروپاتيهای خفيف و ميوپاتيها

7- استفاده از جريان های پرفرکانس (IF : Inter Frential)
   در اين جريان از تداخل دو جريان پرفركانس ، يك جريان مدوله شده كم فركانس ايجاد می شود که امواج 2000 هرتز آن جهت تقويت عضلات عمقی و امواج 4000 هرتز جهت كاهش درد و اسپاسم استفاده می‌شود.

موارد كاربرد :
1- كــاهــش درد
2- كاهش التهاب
3- تقويت عضلات
4- كــاهــش ادم
5- بازآموزی عضلات
6- درمان‌ بی‌اختياری ‌ادرار

8- (TENS : Trance cutaneouse Electrical Never Stimulation)
   Trance cutaneouse Electrical Never Stimulation يعنی با

استفاده از جريان الكتريكی از طريق پوست باعث تحريك عصب ناحيه درمان شويم و جريانی با فركانس 50 تا 150 هرتز می باشد كه شدت آن بين 12 الی 30 ميلی آمپر می باشد كه با اشكال مختلف و به صورت ضربه ای و نرمال طراحی شده است و از طريق بسته شدن دريچه درد و ترشح آندروفين باعث تشكيل درد می شود.

موارد كاربرد :
1- كاهش‌ دردهای عصبی
2- كاهــش اسپاسم
3- كاهش دردهای متعاقب اعمال جراحی
4- كاهش ‌دردهای ‌متعاقب‌ صدمات ‌و ضايعات ‌ورزشی
5- كاهش دردهای مزمن و مداوم مثل كمر درد ، سردرد و ...

9- (HV : High Voltage)
   اشعه ای با طول موج 100 تا 400 نانومتر بوده كه با بلوكه كردن سيستم سمپاتيك باعث افزايش گردش خون در ناحيه می شود.

موارد كاربرد :
1- افراد ديابتی
2- زخمهای فشاری
3- بيماران سرمازده

10- استفاده از اشعه ليزر (Light Amplification by Stimulated Emit ion of Radiation)
   تقويت نور بوسيله گسيل تشعشع تحريك شده که به اختصار ، ليزر خوانده می شود. در فيزيو تراپی از ليزر كم توان جهت ترميم و كاهش درد و ... استفاده می شود.

موارد كاربرد :
1- كاهش التهاب
2- كاهش درد
3- كاهش چسبندگی
4- تاندونيت و بورسيت

11- (UV : Ultra Violet)
   اشعه با طول موج 1800 تا 3900 آنگستروم و با عمق نفوذ كمتر از 0.1 ميلی متر است و با تأثيرات شيميايی كه در بافت های بدن ايجاد می كند جهت درمان برخی از اختلالات و بيماريهای پوستی و جلدی به كار می رود و بنابراين جريان خون و در نتيجه ساخت و ساز در ناحيه را افزايش داده و به ساخته شدن ويتامين D نيز كمك می شود.

موارد كاربرد :
1- ترميم زخم بسته
2- استئو مالاسی
3- زخم عفونی

12- استفاده از ماساژور يا Vibrator
   ماساژ عبارت است از يك سری حركات منظم و ريتميك كه توسط يك فيزيوتراپيست ماهر و يا با استفاده از يك دستگاه ويبريتور انجام می شود و بر روی سيستم عصبی عضلانی و گردش خون تأثير می گذارد.

موارد كاربرد :
1- ايجاد آرامش در بدن
2- كاهش‌چسبندگی
3- كمك به بازگشت خون
4- كاهش درد
5- تخليه ترشحات ريه
6- كاهش اسپاسم

  حرکت درمانی و مكانوتراپی
   در ورزش درمانی با توجه به اينكه مشكل بيمار محدوديت حركتی ، كوتاهی يا ضعف و ناتوانی عضله است تكنيكهای درمانی مانند Mobilization ، Hold Relax ، P.N.F و ورزشهای ايزومتريك و ورزشهای مقاومتی برنامه ريزی شده و با استفاده از وسايل موجود در فيزيوتراپی از قبيل فنر ، قرقره ، وزنه ، صندلی چهار سر ، پارالل ، دوچرخه ثابت ، چرخ شانه ، نردبان شانه ، كشش مكانيكی گردن و ... هدف درمانی پيگيری می شود كه ورزش درمانی در دستور فيزيوتراپی تحت عنوان EXS مطرح می شود.

  آب درمانی يا هيدروتراپی
   استفاده از آب و خواص آن جهت اهداف درمانی را هيدروتراپی می نامند . در فيزيوتراپی از خواص درمانی آب در جهت كاهش اسپاسم و كاهش سفتی مفاصل و ... استفاده می شود.

موارد كاربرد : 

1- افراد CP     

2- رفع خستگی
3- كاهش‌ استرسهای ‌روحی‌ و روانی
4- بيماريهای‌ روماتيسمی‌‌ مانند آرتريت‌ روماتوئيد و ...

منبع : http://www.isaarsci.ir

مهمترين روشهاي درماني در فيزيوتراپي

مهمترين روشهاي درماني در فيزيوتراپي عبارتند از :

 

۱) الکتروتراپي توسط دستگاههاي گوناگون الکتريکي درد بيمار کاهش يافته و پروسه ترميم بافتها را سرعت مي بخشد در اين روش از موارد زير استفاده مي شود.
الف) امواج مادون قرمز و ماوراء بنفش
ب) تحريکات الکتريکي پوستي
ج) امواج مافوق صوت
د) ميدانهاي الکتريکي و مغناطيسي
ه) ليزر 

 

۲) حرکت درماني حرکت دادن قسمتهاي مختلف بدن بوسيله خود بيمار يا متخصص فيزيوتراپي حرکت درماني ناميده مي شود اين روش درماني مورد استعمال وسيعي براي معالجه ضايعاتي بدن دارد خصوصاْ مدت زماني که بيمار بستري است بايستي حرکت را شروع نمود تا از خشک شدن مفصل و سفت شدن مفصلهاي جلوگيري نمود.

 

۳) ماساژ يکي از قديمي ترين روشهاي درماني است که توسط متخصص فيزيوتراپي به کمک دست يا از طريق دستگاه ماساژ الکتريکي صورت مي گيرد.

 

۴) آبدرماني يا هيدروتراپي در اين روش از آب به شکل استخر يا حوضچه هاي آب گرم يا آب معدني و ........ استفاده مي شود.

 

موارد کاربرد فيزيوتراپي :

 

۱) بيماري هاي استخوان - مفاصل - عضلات
۲) بيماري هاي روماتيسمي
۳) بيماري هاي اعصاب
۴) ضايعات ورزشي
۵) جراحي ها
۶) بيماري هاي قلب و عروق
۷) بيماري هاي تنفسي
۸) بيماري هاي زنان و زايمان
۹) بيماري هاي پوستي
۱۰) بيماري هاي کودکان
۱۱) سوختگي ها
۱۲) معلولان جسمي و حرکتي

 

هدف کلي :

 

براي درمان بيماران با روشهاي فيزيکي يک متخصص فيزيوتراپي ابتدا با قسمتهاي مختلف بدن آشنا شده سپس ساير موارد فيزيکي درمان و تک تک روشهاي آن را مثل الکتروتراپي - ترموتراپي ورزش درماني و روشهاي درمانهاي دستي (موبيليزاسيون) را فرا مي گيرد.
بدين منظور واحدهاي درسي دانشجويان به گونه اي تنظيم شده که ابتدا هر دانشجو با ساختمان طبيعي بدن و نحو کار دستگاهي مختلف آشنا شود (واحد آناتومي و فيزيولوژي ) سپس بيماريهاي مختلف ارتوپدي -اعصاب - تنفسي و روماتيسمي و غيره را فرا ميگيرد همزمان با آنها واحدهاي در رابط با نحوه حرکت بخشهاي مختلف بدن (کينزيولوژي - بيومکانيک ) و روشهاي الکتروتراپي و حرکت درماني و تکنيکهاي خاص آن ارائه مي شود هدف از اين دوره تربيت افراد ايست متعهد و متخصص که پس از طي يک دوره کارشناسي فيزيوتراپي بتواند بر اساس تشخيص پزشکي درمان فيزيکي را بعهده بگيرند.

 

عرصه هاي آموزشي :

 

دوره کارشناسي فيزيوتراپي ۴ سال و نظام آموزشي آن مطابق آئين نامه آموزشي دانشگاهها و موسسه هاي آموزش عالي مصوب شوراي عالي برنامه ريزي است دروس به صورت عملي -نظري - نظري عملي و کارآموزي عرضه مي شود .
دانشجو براي فارغ التحصيلي لازم است در ترم آخر در يکي از زمينه هاي فيزيوتراپي مطالبي را به صورت تحقيق و يا گردآوري با راهنمائي اساتيد اين رشته تهيه نموده و آن را به عنوان رساله خويش جهت استفاده دانشجويان و ساير متخصصين اين رشته ارائه نمايد و سپس در امتحان جامع فيزيوتراپي را با موفقيت بگذراند.

 

تعداد کل واحدهاي درسي ۱۳۵ واحد :▪ دروس عمومي : ۲۰ واحد
▪ دروس پايه : ۴۷ واحد
▪ دروس تخصصي : ۴۴ واحد
▪ کارآموزي درعرصه : ۲۴ واحد

 

 

اهداف فيزيوتراپي

فيزيوتراپيست با به حداقل رساندن عوارض بيماريها و درمان بيماريها و نيز از بين بردن عوامل محدود کننده و ناتوان کننده در جهت مستقل نمودن بيمار در طول زندگي تلاش و به طور خلاصه هدف فيزيوتراپي مستقل نمودن بيمار در طول زندگي مي باشد.

موارد کاربرد فيزيوتراپي

با توجه به هدف فيزيوتراپي که عنوان شد مي توان کاربرد آن را به راحتي بيان کرد به اين صورت که هرگاه عوامل محدود کننده و ناتوان کننده باشد با از بين بردن آن بيمار را در رسيدن به هدف توانبخشي کمک کرد ولي به طور اختصار جهت آشنايي بيشتر به موارد زير اشاره مي کنيم:

فيزيوتراپي در بيماران ارتوپدي

از جمله موارد ارتوپدي که مي توان در آنها با فيزيوتراپي مفيد واقع بود عبارتند از :
شکستگي استخوان ها و دررفتگي مفاصل، تعويض مفاصل (ارتروپلاستي ها)، اختلالات

اسکلتي عضلاني مثل : کمردرد و گرفتگي عضلات

ايجاد تغييرات فرسايشي در مفاصل مثل آرتروز : زانو، شانه، ران و ستون فقرات و غيره،

اختلال در ستون فقرات :

اسکليوز کيفوز و اختلال ناحيه گردن مثل : تورتيکوليو نيز ضايعات بافت نرم مثل پيچ خوردگي، پارگي ليگامانها، پارگي مينيسک ها، فتق ديسک بين مهره اي، کندرو مالاسي، کشيدگي تاندون عضلات، پارگي تاندون عضلات و اختلالات مادرزادي مانند دررفتگي مفصل ران، تشکيل نشدن کامل مهره ها، کف پاي صاف، پا چنبري، پا پرانتزي، پا ضربدري، دنده گردني، لغزش مهره هاي ناحيه کمر و ... و در مورد قطع اندام ها به دليل تصادفات، جنگ ها و بيماري ها و ... و نيز مواردي همچون خشکي مفصل شانه، آتروفي سودک، ضايعه گلف البو و ضايعه تنيس البو و جراحي هاي دست و ... مي توان از فيزيوتراپي استفاده کرد.

فيزيوتراپي در بيماري هاي روماتولوژي بيماري هاي مفاصل و بافت نرم را اصطلاحا بيماري هاي روماتولوژي مي نامند و فيزيوتراپي در بيماران روماتولوژي مي تواند جهت کاهش درد و کاهش تورم و التهاب و نيز جلوگيري از پيشرفت عوارض بيماري و بدست آوردن حداکثر کارايي دوباره از مفصل مفيد واقع شود و از جمله اين بيماري ها عبارتند از : پولي ميوزيت (التهابي است که در عضلات ايجاد مي شود)، در ماتوميوزيت (تارهاي عضلاني و پوست ملتهب مي شود)، اسپونديليت انکيليوزان (التهاب ستون فقرات و بافت هاي مجاور آن) آرتريت روماتوئيد (التهاب مفاصل، رباط و کپسول مفصلي) و بيماري هايي مثل آرتروز زانو، ران و ستون فقرات، و اختلافات ديگر مثل بورسيت، کپسوليت، تندونيت، تنوسينويت، آرتريت ها و آرتروزها، سندرم بهجت و غيره

 

معرفی رشته فیزیوتراپی

فيزيوتراپي يکي از رشته هاي توانبخشي است و توانبخشي مجموعه اقداماتي است که براي يک فرد معلول يا بيمار انجام مي دهد. تا تشخيص بتواند از نظر جسمي - رواني - اجتماعي حداکثر توانائي و استقلال خويش را بدست آورد و زندگيش را به حد طبيعي نزديک سازد کلمه فيزيوتراپي از دو بخش تشکيل شده است فيزيو به مفهوم عوامل فيزيکي و تراپي به معناي درمان است فيزيوتراپي در واقع همان طب فيزيکي است و بر خلاف رشته هاي ديگر طب که از داروها و مواد شيميائي براي درمان بيمار استفاده مي کند از عوامل فيزيکي و مکانيکي جهت درمان نياز نيازمندان بهره مي برند.
فيزيوتراپي مي تواند جهت توانبخشي و نجات بيماران به عنوان يکي از بازوهاي توانمند تيم پزشکي وارد عمل شود و جامعه ما را از زمين گير شدن و ناتوان شدن گروهي از جوانان و سالمندان که به دليل تصادفات و حوادث ناگوار و کهولت سن مشکل پيدا مي کنند رهايي بخشد.

تعريف فيزيوتراپي

فيزيوتراپي، شاخه اي از پزشکي است که در آن براي توانبخشي بيماران از عوامل فيزيکي مثل گرما، سرما، الکتريسيته، نور و عوامل مکانيکي و ورزش استفاده مي شود.
بسياري از حوادث باعث مي شوند که اندام حرکتي انسان از حرکت بايستند گرچه اين ايستايي موقت باشد اما آسيب هاي آن دراز مدت و در برخي اوقات بهبودي کامل حاصل نمي شود نبايد از نظر دورداشت که حرکت براي بعضي از اندام ها مانند دست و پا همانند اکسيژن ضروري و حياتي است کاري که فيزيوتراپ انجام مي دهد به جريان انداختن حرکاتي است که بنابر اتفاق دچار آسيب شده اند فيزوتراپ با انجام حرکاتي که مبناي علمي دارد و استفاده از ابزاري که جريان حرکت را تسهيل مي نمايد به خدمت رساني مي پردازد در واقع فيزيوتراپ فردي است با قابليت‌هاي فردي بالا چه از نظر جسمي، چه از نظر روحي. چرا؟ چون فيزيوتراپ کسي است که توان دوباره‌اي را به شخص بيمار مي‌بخشد. داشتن حوصله و عشق و علاقه به کار تنها راه ادامه تحصيل يا انتخاب اين رشته است.فيزيوتراپي‌ رشته‌اي‌ است‌ که‌ با استفاده‌ از عوامل‌ فيزيکي‌ (مثل‌ گرما، سرما، نور، اشعه‌ ليزر، الکتريسيته‌ و...) و عوامل‌ مکانيکي‌ جهت‌ کمک‌ به‌ درمان‌ ناتواني‌ فرد و بازگرداندن‌ کار اعضاي‌ بدن‌ و هدايت‌ بيمار براي‌ استفاده‌ از توانايي‌ باقيمانده‌ به‌ او کمک‌ مي‌کند.

فيزيوتراپيست‌ با استفاده‌ از يک‌ سري‌ وسايل‌ مثل‌ ابزارهاي‌ الکترونيکي‌ و حرکات‌ ورزشي‌ در جهت‌ رفع‌ معلوليت‌ و افزايش‌ کارآيي‌ عضلات‌ و اعصاب‌ تلاش‌ مي‌کند. رشته‌ فيزيوتراپي‌ داراي‌ بخش‌هاي‌ مختلفي‌ است‌.
در بخش‌ الکتروتراپي‌ فيزيوتراپيست‌ با استفاده‌ از عوامل‌ فيزيکي‌ مانند اشعه‌ مادون‌ قرمز و درمان‌ بيماران‌ مي‌پردازند. در بخش‌ مکانوتراپي‌ با استفاده‌ از وسايل‌ مکانيکي‌ مانند قرقره‌ و دستگاه هاي‌ بدنسازي‌ به‌ درمان‌ بيماران‌ مي‌پردازند، در بخش‌ هيدروتراپي‌ (آب‌ درماني‌) با استفاده‌ از خواص‌ آب‌ به‌ درمان‌ بيماريها مي‌پردازد.
طول دوره کارشناسي در اين رشته ۴ سال مي‌باشد. استفاده از کره، نور، الکتريسيته، آب، ليزر و حرکات مکانيکي ابزار يک فيزيوتراپ است. اين رشته نحوه استفاده از اين ابزار را براي بهبود بيمار آموزش مي‌دهد.

مقاطع‌ تحصيلي‌ و گرايش‌هاي‌ رشته‌ فيزيوتراپي‌ :

داراي‌ سه‌ مقطع‌ تحصيلي‌ کارشناسي‌ پيوسته‌، کارشناسي‌ ارشد ناپيوسته‌ و دکتري‌ است‌.
در مقطع‌ کارشناسي‌ داراي‌ گرايش‌ نمي‌باشد. مدت‌ تحصيل‌ در دوره‌ کارشناسي‌ ۴ سال‌ و دوره‌ کارشناسي‌ ارشد ۲ سال‌ مي‌باشد.

امکان‌ ادامه‌ تحصيل‌ در رشته‌هاي‌ همجوار:

فارغ‌ التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ مي‌توانند در رشته‌هايي‌ مانند فيزيوتراپي‌، علوم‌ تشريح‌، آناتومي‌، فيزيولوژي‌ و ... ادامه‌ تحصيل‌ دهند.

فرصت هاي‌ شغلي‌ فارغ‌ التحصيلان‌ رشته‌ فيزيوتراپي :

فارغ‌ التحصيلان‌ مي‌توانند در بيمارستانها، سازمان‌ بهزيستي‌،هلال‌ احمر، کلينيک‌هاي‌ توانبخشي‌ و سازمانهاي‌ مربوط‌ به‌ توانبخشي‌ مشغول‌ به‌ کار شوند. همچنين‌ فارغ‌ التحصيلان‌ مي‌توانند مطب‌ و مراکز توانبخشي‌ خصوصي‌ تأسيس‌ کنند.علاقه‌مندي‌ شرط‌ مهمي‌ براي‌ موفقيت‌ و ادامه‌ تحصيل‌ در اين‌ رشته‌ مي‌باشد.
به‌ دليل‌ ارتباط‌ نزديک‌ و تنگاتنگ‌ با بيماران‌ و معلولان‌، داشتن‌ صبر و حوصله‌ و همچنين‌ عشق‌ و علاقه‌ به‌ اين‌ کار مهم‌ مي‌باشد.