اگر بیمار با درد و مشكلات ناحیه زانو روبهرو باشد، حتما در پی یافتن راهی برای كاهش این عوارض خواهد بود، اما به چه شیوههایی میتوان درد و ناراحتی زانوها را كاهش داد؟با بیان اینكه درد یكی از مهمترین علائم بیماری است:
وقتی نشانهها بروز میكند، بیمار به پزشك مراجعه كرده و از او میخواهد به شیوهای دردش را كاهش دهد، ولی باید بدانید كاهش درد به ضرر بیمار است چون در صورتی كه درد از بین برود، بیمار متوجه شرایط نیست و فشار بیشتری به زانو و مفصل وارد میكند. غافل از اینكه این فشار باعث افزایش آسیبدیدگی مفصل میشود.
کاهش زانو درد
برای بهبود درد و كاهش علائم بیماری توصیه میشود: اولین اقدام برای بهبود، كاهش وزن است. همچنین باید حركاتی را كه موجب ایجاد فشار بر مفصل میشود، كمتر انجام دهید؛ به عنوان مثال كمتر از پلهها بالا و پایین بروید، كمتر پیادهروی كنید و بلندكردن اجسام سنگین را نیز كاهش دهید. همچنین باید به جای استفاده از توالت معمولی از توالت فرنگی استفاده كنید. تقویت عضلات اطراف مفصل زانو نیز میتواند برای كاهش فشار وارد بر مفصل موثر باشد.
با تاكید بر اهمیت كاهش وزن گفته می شود: ثابت شده است كه به ازای هر یك كیلوگرم كاهش وزن، حدود 10 برابر فشار وارد بر مفصل كاسته میشود. استفاده از مسكنها و داروهای كاهش دهنده درد نیز فقط در مواردی توصیه میشود كه درد بیمار به صورت ناگهانی، همراه با تجمع مایع در مفصل و به صورت یك واكنش التهابی ایجاد شده باشد. در غیر این صورت استفاده از این نوع داروها اصلا توصیه نمیشود.
درباره زانو دردهایی كه برای جوانان ایجاد میشود، گفته می شود: درد مفصل زانو میان جوانان ممكن است به علل متفاوت دیگری ایجاد شود؛ از جمله این مسائل میتوان به دردی كه مربوط به كشكک زانوست اشاره كرد یا آسیبهایی كه طی ورزشها اتفاق میافتد.
ورزشها باید در حدی باشد كه از آسیب دیدن فرد جلوگیری كند و علاوه بر این نكات ایمنی هنگام ورزش نیز رعایت شود. همچنین گرمكردن و كسب آمادگی جسمانی لازم قبل از انجام ورزش نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
مهمترین نكته برای جلوگیری از آسیب مفصلی میان جوانان نیز كاهش وزن است و هرگونه افزایش وزن به مفصل فشار وارد میكند.
توصیه میشود در شرایطی پیادهروی كنید كه ابتدا با استفاده از یك رژیم غذایی مناسب حداقل چند كیلوگرم وزنتان كاهش یافته باشد؛ البته این پیادهروی هم باید در شرایط و مكان مناسب و با استفاده از كفش ورزشی انجام شود. بنابراین پیادهروی برای شروع برنامه كاهش وزن اشتباه است و باعث آسیبدیدن مفصل و ایجاد دردهای مفصلی میشود.
از كفشهای پاشنه بلند نباید استفاده كنید. همچنین برای پیادهروی نیز باید مكانی مناسب انتخاب كنید؛ سطحی كه شیب نداشته و شن، ریگ و خاك نیز روی آن نباشد. چهارزانو نشستن، چمباتمه زدن و نشستن روی زمین نیز آسیب بیشتری به مفاصل وارد میكند و به همین دلیل بهتر است همیشه روی مبل یا صندلی بنشینید.
تشخیص زانو درد
شناسایی و تشخیص علت اصلی درد زانو وظیفه پزشك است و به همین دلیل توصیه میشود حتما در صورت روبهرو شدن با هرگونه علامت و دردی ابتدا به پزشك متخصص مراجعه و توصیههای وی را نیز رعایت كنید البته همیشه این نكته را در نظر داشته باشید كه پیشگیری بهتر از درمان است و از سنین جوانی باید به فكر محافظت از زانوها باشید.
دکتر لیلا بیدکی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی