روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید، یک بیماری سیستمیک و مزمن است که باعث تخریب غضروف و ایجاد ضایعات استخوانی میشود. این بیماری معمولا در سنین 30 تا 50 سالگی بروز میکند و در زنان شایعتر است.
آرتریت بصورت قرینه است، یعنی اگر یک زانو یا دست درگیر باشد، به احتمال زیاد طرف مقابل نیز درگیر می شود. در برخی افراد، بیماری از شدت کمی برخوردار بوده و با حداقل ضایعات مفصلی، در مدتی کوتاه همراه میباشد، ولی در برخی دیگر ضایعات پیشرونده و مزمن، به صورت پلی آرتریت میباشد و باعث اختلال در عملکرد مفاصل میشود.
نشانههای روماتیسم مفصلی
بیماری شروع آهسته یا ناگهانی دارد و با علائم درد، تورم، گرمی، محدودیت حرکت و خشکی صبحگاهی مفاصل همراه است. درد مفاصل با استراحت و بیحرکتی تشدید شده و به مرور زمان در طی روز و با کار کردن و فعالیت آرام تسکین پیدا میکند.
التهاب مفصل به مرور زمان باعث تخریب غضروف مفصلی و ساییدگی استخوان و به دنبال آن تغییر شکل مفصل میشود.
در بیماری آرتریت، بیشتر مفاصل انگشتان و کف دست، مچ دست، آرنج دست، پا، مچ پا و گاهی اوقات مهرههای گردنی درگیر میشوند.
بیماران ممکن است علائم خارج مفصلی (سیستمیک) مانند تب، ضعف، خستگی زودرس، بیاشتهایی ، کاهش وزن و برآمدگیهای زیر پوست به نام ندول یا گرههای روماتوئید داشته باشند. گاهی نیز درگیری عروق و اعصاب پوست یا سایر اعضای بدن مثل کلیه، ریه، طحال، کبد و... و درگیری چشمی و خونی دیده میشود.
علت روماتیسم مفصلی
ناشناختهاست، ولی ایمنی سلولی و ایمنی هومورال، هر دو در ایجاد این بیماری نقش دارند. این افراد نسبت به دیگران شانس ابتلای بیشتری به بیماری های مزمن مانند پوکی استخوان ، عفونت ها، آلرژی، بیماری های گوارشی، بیماری های قلبی عروقی و فشار خون دارند.
تشخیص روماتیسم مفصلی
میانگین تاخیری که از شروع بیماری تا تشخیص آن وجود دارد ۹ ماهاست. این امر، غالبا مربوط به ماهیت غیر اختصاصی علایم آغازین میباشد. آرتریت روماتوئید، به راحتی در افرادی که دارای بیماری تثبیت شده تیپیک هستند، تشخیص داده میشود. در اکثر مبتلایان، تظاهرات بالینی مشخصه بیماری، ظرف ۱ تا ۲ سال پس از شروع آن دیده میشوند.
درمان روماتیسم مفصلی
منظور از درمان این بیماری کاهش درد و ورم، کاهش یا توقف تخریب مفاصل و در مجموع بهتر کردن کیفیت زندگی فرد است. روشهای درمانی مورد استفاده در بیماری روماتیسم شامل تغییر در شیوه زندگی، استفاده از داروها، جراحی، روشهای درمانی جایگزین یا تکمیلی نظیر فیزیوتراپی، کاردرمانی، وسایل کمککننده به مفصل و وسایل کمک حرکتی میباشند.
داروهای ضدالتهابی مانند انواع کورتونها، داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی و داروهای غیراستروئیدی برای درمان روماتیسم استفاده میشوند.
دکتر مقیمی، فوق تخصص روماتولوژی معتقد است، با توجه به اینکه این بیماری در اثر اختلال سیستم ایمنی بدن ایجاد میشود و داروهای مصرف شده نیز سیستم ایمنی را ضعیفتر میکنند، افراد باید در مقابل بیماریهای عفونی و ویروسی ایمن شوند.
دکتر لیلا بیدکی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی