لوپوس اریتماتوی منتشر (اس.ال.ای)
لوپوس اریتماتوی منتشر یک بیماری التهابی بافت همبند. لوپوس بیماری ارثی یا سرطانی نیست. این بیماری بافت همبند (کلاژن) را که در بسیاری اعضای بدن از قبیل مفاصل، پوست، کلیه، مغز، قلب و ریه وجود دارد درگیر میسازد.
لوپوس اریتماتوی منتشر در همه سنین و هر دو جنس بروز میکند، ولی 90% موارد آن در خانمهای سنین 50-30 سال رخ میدهد.
ـ علایم شایع:
علایم لوپوس بهطور مکرر شعلهور شده و سپس فروکش مینماید. حملات آن معمولاً شامل تب و خستگی به اضافه چهار علامت از علایم زیر میباشد:
۱. بثور پوستی، معمولاً بر روی گونهها
۲. زخمهای دهانی
۳. قرمزی کف دست و پا
۴. ورم صورت و ساقها
۵. ضربان قلب سریع یا نامنظم
۶. کوتاهی نفس
۷. درد سینه
۸. ریزش مو
۹. بزرگی گرههای لنفاوی
۱۰. وجود پروتئین در ادرار
۱۱. افزایش حساسیت نسبت به آفتاب
۱۲. کمخونی
۱۳. تغییرات روانی از قبیل روانپریشی (سایکوز)
۱۴. درد مفصلی همراه قرمزی، تورم و احساس درد با لمس، ولی بدون تخریب و تغییر شکل مفصلی
ـ علل بیماری:
علت دقیق آن نامشخص است، ولی احتمالاً یک اختلال خودایمنی است. در اختلالات خودایمنی، دستگاه ایمنی بدن بهطور غیرطبیعی بر ضد بافتهای طبیعی خود عمل میکند.
ـ عوامل افزایشدهنده خطر:
استرس، مصرف داروهایی نظیر هیدرالازین، پروکائین آمید، متیل دوپا و کلرپرومازین، عوامل ژنتیک. میزان بروز آن در بعضی نژادها مثل سیاهپوستان و آسیاییها بالاتر است.
ـ پیشگیری:
در حال حاضر قابل پیشگیری نیست.
ـ عواقب موردانتظار:
لوپوس در حال حاضر غیرقابل علاج محسوب میگردد. خصوصیت این بیماری دورههای فروکش و عود علایم است. این بیماری طول عمر مورد انتظار را کاهش میدهد، ولی علایم آن برای سالها قابل تسکین یا کنترل است. براساس مقالات پزشکی مواردی از بهبود غیرمنتظره بیماری گزارش شده است. تحقیقات علمی درباره علل و درمان این بیماری ادامه دارد و این امید وجود دارد که درمانهایی مؤثرتر و نهایتاً علاجبخش ارایه گردند.
ـ عوارض احتمالی:
پنومونی [ ذاتالریه ] باکتریایی یا ویروسی، اختلال عملکرد کلیه، پریکاردیت، تشنج، پرفشاری خون، لوپوس گاهی با سایر اختلالات خودایمنی نظیر آرتریت، دیابت و کمکاری تیرویید همراه است.
ـ درمان:
۱. بیماران دارای علایم مبهم و عودکننده ممکن است لازم باشد قبل از مطرح کردن تشخیص نهایی در مورد آنها بهطور طولانیمدت تحت نظر قرار گرفته و بررسیهای مکرر در آنها انجام شود. آزمایشهای پادتنهای ضدهسته، فرمول شمارش خون و سرعت رسوب گلبولهای قرمز خون ممکن است به تشخص کمک کند.
۲. اقدام فوری به درمان طبی در مورد هرگونه عفونت.
۳. اجتناب از مصرف هر نوع واکسن یا دارو بدون توصیه پزشک. واکسیناسیون یا برخی داروها ممکن است سبب عود علایم یا تشدید علایم موجود گردد.
۴. حساسیت به نور خورشید در برخی بیماران ممکن است بروز کند. در این صورت از مواجهه با آفتاب خودداری کرده یا از کلاه، عینک آفتابی، ترکیبات ضدآفتاب و لباسهای آستین بلند برای حفاظت پوست در برابر آفتاب استفاده کنید.
۵. برای کاهش درد مفصلی از کمپرس گرم یا سرد استفاده کنید.
۶. استرس را در زندگی خود مهار کنید. روشهای آسودهسازی را فراگرفته یا در صورت لزوم با متخصص مربوطه مشورت نمایید.
۷. در خانمها، بارداری بدون مشاوره پزشکی ممنوع است. بارداری ممکن است مشکلاتی را برای مادر و کودک متولد نشده ایجاد نماید.
ـ داروها:
داروهای سرکوبگر ایمنی، استروییدها، داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی و داروهای ضدمالاریا. این داروها باعث تسکین علایم میشوند و علاجبخش نیستند.
ـ فعالیت:
تا حد امکان به فعالیت طبیعی خود ادامه دهید اگرچه ممکن است استراحت بیش از میزان معمول لازم باشد. تمرینهای ورزشی فعالانه به حفظ محدوده حرکت مفاصل در حد طبیعی کمک میکند. درمانهای فیزیکی ممکن است توصیه گردد.
ـ رژیم غذایی:
در صورت درگیری کلیه یا قلب، محدودیت مصرف نمک لازم است؛ در غیر این حالت، رژیم خاصی نیاز نیست.
ـ در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید:
۱. اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای تجویزی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.
منبع:نیاز روز
دکتر لیلا بیدکی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی