علل زانو درد در جوانان

گروهی از زانو دردها که معمولا در سن بزرگسالی و میانسالی بروز می‌کنند و ناشی از تخریب سطح مفصلی (آرتروز) هستند. زانو دردهایی که بر اثر ابتلا به نوعی بیماری و در سنین مختلف ایجاد می‌شوند و زانو دردهایی که مربوط به مفصل کشکی رانی یا مشکلات استخوان کشکک می‌شوند، متاسفانه این گروه از دردهای زانو حتی در سنین جوانی هم بروز می‌کند.

‌

پله‌ها در ایجاد زانو دردها

هنگامی ما از پله‌ها بالا می‌رویم در حدود ۳ برابر وزن بدنمان به مفصل زانو فشار وارد می‌کنیم این در حالی است که در هنگام پایین آمدن این فشار به حدود ۸ـ۷ برابر وزن بدنمان می‌رسد. متاسفانه مردم به این فشارها توجه نمی‌کنند و به ویژه در هنگام پایین آمدن از پله‌ها که آسیب بیشتری زانو را تهدید می‌کند سریع‌تر و با فشار زیادی پایین می‌آیند. این درحالی است که توصیه می‌شود مردم به آرامی و یکی یکی از پله‌ها بالا و پایین بروند. در هنگام بالا رفتن از پله‌ها قسمتی از فشار را عضلات تحمل می‌کنند اما در پایین آمدن علاوه بر عضلات، غضروف‌ و استخوان و رباط‌ها هم تحت فشار قرار می‌گیرند.

ورزش‌های نادرست در ایجاد زانو دردها

متاسفانه بسیاری از مراجعان ما و کسانی که دچار ضایعات مفصلی شده‌اند، مراجعین باشگاه‌های بدنسازی هستند، این افراد اگرچه با هدف سلامت و تندرستی به این باشگاه‌ها مراجعه می‌کنند اما با انجام ورزش‌های غیر اصولی و استاندارد و بدون نظارت متخصص با صلاحیت به ضایعات مفصلی دچار می‌شوند. این ورزش‌ها اگرچه ممکن است، باعث تقویت عضله‌ها شوند اما آسیب زیادی به غضروف‌ها می‌رساند.

چاقی در ایجاد زانو دردها

طبیعی است کسی که ۱۰۰ کیلو وزن دارد نسبت به فردی که ۶۰ کیلو دارد فشار بیشتری را متحمل می‌شود این فرد در هنگام پایین آمدن از پله حدود ۸۰۰ کیلو وزن به زانوهایش وارد می‌شود در حالی که یک فرد ۶۰ کیلویی در حدود ۴۸۰ کیلو وزن به زانوهایش وارد می‌شود. در مجموع هرچقدر وزن فرد بیشتر باشد، احتمال ابتلای وی به آرتروز و مشکلات کشکک ران بیشتر خواهد بود. حتی در مواردی که زانو در اثر یک بیماری التهابی دچار مشکل است وزن بیشتر می‌تواند فرآیند التهاب را طولانی‌تر کند.

 

کوهنوردی در ایجاد زانو دردها

اگر عضلات و مفاصل ما سالم و بدون مشکل باشند خیلی هم مفید خواهد بود اما باید به چند نکته توجه داشته باشیم؛ هنگام بالا و به‌ویژه پایین آمدن از کوه آهسته و به مرور راه برویم. در هنگام بالا رفتن زانوهایمان در حدود ۵۰ تا ۷۰ درجه خم می‌شوند. حتما از کوله پشتی برای حمل وسایل استفاده کنیم و از حمل وسایل غیر ضروری خودداری کنیم تا ستون فقراتمان آسیب نبیند. اما اگر زانوهایمان مشکل دارند بهتر است قبل از کوهنوردی حتما با پزشک یا فیزیوتراپ یا ارتوپد مشورت کنیم.

از دیگر عوامل آسیب‌رسان به زانو

مجموعه ساختارهای تشکیل‌دهنده (مفصل زانو و مفصل کشکک ران) که بیشترین سطح تماس را دارند در هنگام حرکت‌ها بیشترین آسیب را می‌بینند. هنگامی‌که ما زانوهایمان را زیادخم و راست(بیشتر از ۷۰ـ۶۰ درجه) می‌کنیم، آسیب زیادی متوجه زانوهایمان می‌شود مثلا حالتی شبیه نشستن و برخاستن، چمباتمه زدن، چهار زانو یا دو زانو نشستن به مدت طولانی، چهار دست و پا راه رفتن (البته نه در کودک نوپا) یا انجام ورزش‌هایی که باعث باز و بسته شدن زیاد پاها می‌شود.

همچنین قرارگیری طولانی‌مدت در یک وضعیت هم آسیب‌رسان خواهد بود. فردی را تصور کنید که مسافت طولانی مانند تهران تا مشهد را رانندگی می‌کند، زانوی این فرد هنگام رانندگی حدود ۹۰ درجه خم شده‌است.

در این حالت اگرچه فشار زیادی به زانو نمی‌آید اما چون این مقدار از خم شدن زانو مدت طولانی ادامه ‌دارد و مدتی طولانی سطح ثابتی فشار به ساختار غضروف مفصلی وارد می‌شود که آسیب‌رسان خواهد بود. در این شرایط غضروف مفصلی تغذیه کافی و درستی نخواهد داشت و کم‌کم شروع به رشته شدن و تخریب سطوح مفصلی خواهد کرد. در این شرایط اگر علاوه بر وضعیت ثابت و عدم تغذیه مناسب یک فشار مضاعف هم وارد شود مثل حالت چمباتمه شدن، وضعیت بدتر خواهد شد.

سایر ورزش های مفید زانو درد

اگر ورزش کنید، وزنتان نیز کم می شود (البته با رعایت تعادل در خوردن غذا) و با کاهش وزن، فشار کمتری به مفاصل وارد خواهد شد.

سایر ورزش هایی که برای درد زانو مفید می باشند، عبارتند از: دوچرخه سواری، شنا و ورزش های آبی. ورزش های آبی برای درد مفاصل و آرتریت بسیار خوب هستند.

درباره ورزش هایی که نباید انجام دهید، از پزشک و یا فیزیوتراپیست خود بپرسید.

چه قدر ورزش کنید

در ابتدا با مقدار کم شروع کنید. اگر برای بار اول، بدون درد حرکات را انجام دادید، برای بار دوم تعداد حرکات را بیشتر کنید. به طور کلی، در حدود ۳۰ دقیقه هر روز ورزش کنید. بعد از چندین جلسه، عضلات پای شما از زانویتان حفاظت می کنند و انعطاف پذیری بدن شما افزایش می دهند.

برخی از کوفتگی ها و درد عضلانی بعد از ورزش، طبیعی می باشند. اما اگر مفاصل شما آسیب دیدند و متورم شدند، نیاز به استراحت کردن دارید. یخ درمانی و مصرف داروهای مسکن مانند: استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن می توانند برای درد مفاصل مفید باشد. اما بهتر است در اینگونه موارد، به پزشک مراجعه کنید و از او کمک بخواهید.

منبع: ویستا و بیتوته

عوامل موثر در ایجاد زانو درد

پله‌ها

ـ هنگامی ما از پله‌ها بالا می‌رویم در حدود ۳ برابر وزن بدنمان به مفصل زانو فشار وارد می‌کنیم این در حالی است که در هنگام پایین آمدن این فشار به حدود ۸ـ۷ برابر وزن بدنمان می‌رسد. متاسفانه مردم به این فشارها توجه نمی‌کنند و به ویژه در هنگام پایین آمدن از پله‌ها که آسیب بیشتری زانو را تهدید می‌کند سریع‌تر و با فشار زیادی پایین می‌آیند. این درحالی است که توصیه می‌شود مردم به آرامی و یکی یکی از پله‌ها بالا و پایین بروند. در هنگام بالا رفتن از پله‌ها قسمتی از فشار را عضلات تحمل می‌کنند اما در پایین آمدن علاوه بر عضلات، غضروف‌ و استخوان و رباط‌ها هم تحت فشار قرار می‌گیرند.

ورزش‌های نادرست

ـ متاسفانه بسیاری از مراجعان ما و کسانی که دچار ضایعات مفصلی شده‌اند، مراجعین باشگاه‌های بدنسازی هستند، این افراد اگرچه با هدف سلامت و تندرستی به این باشگاه‌ها مراجعه می‌کنند اما با انجام ورزش‌های غیر اصولی و استاندارد و بدون نظارت متخصص با صلاحیت به ضایعات مفصلی دچار می‌شوند. این ورزش‌ها اگرچه ممکن است، باعث تقویت عضله‌ها شوند اما آسیب زیادی به غضروف‌ها می‌رساند.

چاقی

ـ طبیعی است کسی که ۱۰۰ کیلو وزن دارد نسبت به فردی که ۶۰ کیلو دارد فشار بیشتری را متحمل می‌شود این فرد در هنگام پایین آمدن از پله حدود ۸۰۰ کیلو وزن به زانوهایش وارد می‌شود در حالی که یک فرد ۶۰ کیلویی در حدود ۴۸۰ کیلو وزن به زانوهایش وارد می‌شود. در مجموع هرچقدر وزن فرد بیشتر باشد، احتمال ابتلای وی به آرتروز و مشکلات کشکک ران بیشتر خواهد بود. حتی در مواردی که زانو در اثر یک بیماری التهابی دچار مشکل است وزن بیشتر می‌تواند فرآیند التهاب را طولانی‌تر کند.

کوهنوردی :

ـ اگر عضلات و مفاصل ما سالم و بدون مشکل باشند خیلی هم مفید خواهد بود اما باید به چند نکته توجه داشته باشیم؛ هنگام بالا و به‌ویژه پایین آمدن از کوه آهسته و به مرور راه برویم. در هنگام بالا رفتن زانوهایمان در حدود ۵۰ تا ۷۰ درجه خم می‌شوند. حتما از کوله پشتی برای حمل وسایل استفاده کنیم و از حمل وسایل غیر ضروری خودداری کنیم تا ستون فقرات مان آسیب نبیند. اما اگر زانوهایمان مشکل دارند بهتر است قبل از کوهنوردی حتما با پزشک یا فیزیوتراپ یا ارتوپد مشورت کنیم.

 کاهش درد زانو باآب و هوای گرم

ـ این تصور مردم است و پایه علمی ندارد، اما به هر حال در شرایط گرما انعطاف‌پذیری بافت‌ها بیشتر و عضلات و رباط‌ها نرم‌تر می‌شوند. این در حالی است که درد زانوها در سر ما بیشتر خود را نشان می‌دهد. 

عوامل آسیب‌رسان به زانو 

ـ مجموعه ساختارهای تشکیل‌دهنده (مفصل زانو و مفصل کشکک ران) که بیشترین سطح تماس را دارند در هنگام حرکت‌ها بیشترین آسیب را می‌بینند. هنگامی‌که ما زانوهایمان را زیادخم و راست(بیشتر از ۷۰ـ۶۰ درجه) می‌کنیم، آسیب زیادی متوجه زانوهایمان می‌شود مثلا حالتی شبیه نشستن و برخاستن، چمباتمه زدن، چهار زانو یا دو زانو نشستن به مدت طولانی، چهار دست و پا راه رفتن (البته نه در کودک نوپا) یا انجام ورزش‌هایی که باعث باز و بسته شدن زیاد پاها می‌شود.
همچنین قرارگیری طولانی‌مدت در یک وضعیت هم آسیب‌رسان خواهد بود. فردی را تصور کنید که مسافت طولانی مانند تهران تا مشهد را رانندگی می‌کند، زانوی این فرد هنگام رانندگی حدود ۹۰ درجه خم شده‌است.
در این حالت اگرچه فشار زیادی به زانو نمی‌آید اما چون این مقدار از خم شدن زانو مدت طولانی ادامه ‌دارد و مدتی طولانی سطح ثابتی فشار به ساختار غضروف مفصلی وارد می‌شود که آسیب‌رسان خواهد بود. در این شرایط غضروف مفصلی تغذیه کافی و درستی نخواهد داشت و کم‌کم شروع به رشته شدن و تخریب سطوح مفصلی خواهد کرد. در این شرایط اگر علاوه بر وضعیت ثابت و عدم تغذیه مناسب یک فشار مضاعف هم وارد شود مثل حالت چمباتمه شدن، وضعیت بدتر خواهد شد.