چاقی باعث تخریب سریع غضروف زانو می شود
محققین می گویند : يكي از مهمترين فاكتورهاي خطرزايي كه باعث تخريب سريع اين غضروف ميشود، افزايش شاخص توده بدني يا به عبارت ملموستر چاقي است.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، محققان ميگويند: غضروف ساقي - راني يك بافت اتصال دهنده ارتجاعي است كه استخوانهاي زانو را ميپوشاند و از آنها حفاظت ميكند. این غضروف در اثركشيدگي زياد و پارگي، جراحت، از بين رفتن مفصل يا ساير فاكتورها مانند پوكي استخوان، آسيب ميبيند. بهترين راه براي جلوگيري از تخريب و آسيب اين غضروف، شناسايي فاكتورهاي خطرزايي اوليه در بروز آن است.
پژوهشگران دانشگاه بوستون با مطالعه روي ۳۳۶ بيمار دريافتند: يكي از مهمترين فاكتورهاي خطرزايي كه باعث تخريب سريع اين غضروف ميشود، افزايش شاخص توده بدني يا به عبارت ملموستر چاقي است.
وزن زياد به ميزان قابل توجهي در تخريب سريع اين غضروف نقش دارد و هيچ يك از فاكتورهاي ديگر مانند جنس، سن يا نژاد به اندازه چاقي در از بين رفتن سريع اين غضروف تاثيري ندارند.

*علت زانو درد چیست وتعلق به چه گروه سنی دارد؟
زانو درد در افراد مختلف بسته به سن افراد علل مختلف دارد به طور كلي زانو دردها به دو دسته تقسيم مي شوند، يكي آنهائي كه علل ثانويه دارند مثلا فردي كه دچار شكستگي در اطراف زانو شده يا افرادي كه به ليگامان هاي زانو وارد شده است.
اصولا بر اساس سن بيمار كه در چه سني از زانو در شكايت مي كند، افراد به دو دسته تقسيم مي شوند:
يكي افراد جواني كه معمولا از لحاظ ورزشي و تحرك بدني فعال هستند و از درد جلوي زانو شكايت مي كنند و درآنها بيشتردرد موقع نشست و برخاست ايجاد مي شود و به خصوص هنگامي كه به كوه مي روند و از كوه پائين مي آيند و يا از پله و يا هنگام نماز خواندن در نشست و برخاست از درد زانو شكايت مي كنند.
دسته دوم هم افرادي هستند كه در سنين كهنسالي هستند و بيشتر دژرناسيون ( تخریب) غضروف مفصل در اين افراد است كه موجب درد مي شود و در واقع ادامه تخريب غضروف مفصلي استخوان كشكك به فمور(سر استخوان ران) كه منجر به اولين علائم دي جي دي ( تخریب بلند مدت مفصل) در افراد مسن به صورت آرترز مفصل كشكك و فمور خواهد بود.
منبع: اطلاعات پزشكي و بهداشت
استئو آرتريت يا ساييدگي زانو
شايع ترين مفصلي که دچار ساييدگي مي شود زانو است. درد زانو در ميان مردم بسيار شايع است. به ويژه در بين افراد چاق و سن بالا بيشتر مشاهده مي شود.
اين بيماري ناشي از روند فرسودگي است که به طور طبيعي و بالا رفتن سن ايجاد مي شود، البته تقريبا هميشه عواملي وجود دارند که موجب تسريع اين روند مي شوند. شايعترين عامل چاقي است که اثر سو» بر روي زانو دارد ولي چنين اثري را بر روي ران و مچ پا ندارد.
عوامل مساعد کننده ديگر عبارتند از شکستگي هايي که سبب ناهمواري سطوح مفصلي مي گردد. بيماري قلبي که باعث آسيب ديدن غضروف مفصلي شود از جمله آنها مي توان روماتيسم مفصلي، عفونت هاي مفصلي زانو پارگي منيسک ها و غيره... را نام برد. در يک راستا نبودن استخوان ران و استخوان درشت ني که در نزديک يا دور شدن زانوها از هم ديده مي شود.
در اين بيماري غضروف مفصلي فرسايش يافته استخوان زير آن سخت شده رشد آن در کناره هاي مفصلي سبب ايجاد خارهاي استخواني مي گردد که مشخصه بيماري است.
علائم بيماري
معمولا بيمار يک خانم چاق مسن است که از درد زانو شاکي است. در اغلب موارد هر دو زانو گرفتار هستند. درد مفصل بتدريج افزايش مي يابد و پس از فعاليت غيرعادي بدتر مي شود. حرکات زانو تا حدودي محدود شده و با صدايي شبيه خرد شدن همراه هستند . ورم مفصل مگر از فعاليت شديد ديده نمي شود . در يک نگاه عضله چهار سرران تحليل رفته است . در موارد شديد بيماري زانو خم شده و تغيير شکل به صورت دور يا نزديک شدن زانوها از هم ايجاد مي شود.
تشخيص بيماري
پزشکان معمولا بيماري را با انجام يک راديو گرافي ساده زانو تشخيص مي دهند. باريک شدن فضاي مفصلي که در اکثر مفاصل بدن نشانه سائيدگي است، در مورد زانو، اغلب تا مراحل پيشرفته بيماري قابل مشاهده نيست.
اولين نشانه بارز سائيدگي زانو تيز يا زائده دار شدن کناره هاي مفصل بويژه دور کشکک و استخوان درشت ني است. بعدا کاهش فضاي مفصلي ايجاد شده و خارهاي استخواني در کناره هاي مفصل تشکيل مي شوند.
درمان بيماري
با وجود آنکه تغيير ساختماني مفصل غيرقابل برگشت است. اما معمولا درمان علامتي درد تخفيف درد موثر است. موثرترين روش فيزيوتراپي است که ورزش هاي سنگين به منظور تقويت عضله چهار سر ران انجام مي دهند. گرما درماني موضعي را نيز بکار مي برند اما کمتر از ورزش اهميت دارد.
لازم به ذکر است که استحکام زانو بستگي به عضله چهار سرران دارد و در صورت قوي بودن اين عضله ، حتي با وجود سائيدگي واضح ممکن است هيچ علامتي وجود نداشته باشد.
علاوه بر اينها پزشکان از داروهاي مسکن و ضد التهاب نيز استفاده مي کنند.
در موارد پيشرفته سائيدگي زانو که همراه با درد شديد دائمي و تغيير شکل مفصل مشاهده مي شود عمل جراحي توصيه مي شود.
دکتر لیلا بیدکی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی